magazyn Świat Nei Jia
NR 39 (GRUDZIEŃ 2004)

Taijiquan

BROŃ W TAIJIQUAN
Tomasz Grycan

Bardzo często w filmach pokazujących orientalne kraje, a szczególnie Chiny, można zobaczyć olbrzymie grupy ludzi ćwiczących taijiquan w parkach. Już od wczesnego poranka we wszystkich chińskich miastach na różnych skrawkach zieleni, a nawet na zwykłych ulicach, pojawiają się staruszkowie, którzy wykonują powolne sekwencje ruchów. Oprócz zwykłych form ręcznych, często wykonują oni także formy z różnego rodzaju bronią, np.: mieczem, szablą lub halabardą. Nikogo tam to nie dziwi. Każdy z Chińczyków wie, że w taijiquan występuje cały arsenał broni i praktyka z takimi przyrządami doskonale wzmacnia całe ciało, dlatego bardzo chętnie z tego korzystają.

Na Zachodzie, a także w Polsce, taijiquan robi się coraz bardziej modne. Niestety powszechna znajomość tego tematu jest bardzo powierzchowna. Najczęściej kojarzone jest ono z uproszczoną sekwencją "24 form pekińskich" stylu Yang. W mediach lansuje się pogląd, że to tylko zwykła gimnastyka i jakiekolwiek wspominanie o bojowych aspektach traktowane jest jako coś niestosownego. Panie wykonujące powolne ruchy w taiji, całkowicie nie zdają sobie sprawy, że ćwiczą "walkę z cieniem", a każdy ruch ma swoje bojowe zastosowanie. Występują tam uderzenia, rzuty, wykręcania stawów, łamania kości i atakowanie wszystkich wrażliwych punktów na ciele człowieka. Taijiquan to po prostu jedna z chińskich sztuk walki czyli kung fu.

Nie w każdym stylu taijiquan występuje cały arsenał broni, a nawet jeżeli jest, to niektórzy mistrzowie zaprzestali uczenia takiego materiału. Tylko najbardziej tradycyjne linie przekazu wciąż kultywują taką praktykę.

Podstawowy zestaw to: miecz, szabla, kij i włócznia. Często mówi się o takim przypisaniu do poszczególnych pięciu żywiołów:

Oprócz tego używa się także: halabardy, podwójnych mieczy, podwójnych szabli, podwójnych buław, wachlarza, itp.. Dodatkowo w treningu wykorzystuje się także różne specjalne akcesoria, na przykład kule (kamienne, metalowe lub drewniane) albo długie drągi (3 - 4 metry).

Należy pamiętać o tym, że ćwiczenie z bronią jest częścią zaawansowanego materiału. Wprowadza się go dopiero po co najmniej dobrym opanowaniu form ręcznych. Istnieje ku temu kilka powodów.

Po pierwsze, należy najpierw nauczyć się odpowiednio używać własne ciało zgodnie z zasadami taiji. Jeżeli nabędzie się umiejętność prowadzenia ruchu z "centrum" i praca dłoni nie będzie "oderwana od reszty ciała", można próbować robić coś z mieczem lub kijem. Ćwiczenie z bronią bez realizacji zasad taiji, rozwija tylko olbrzymią ilość błędów, które potem bardzo trudno jest wykorzenić.

Po drugie, zbyt wczesna praktyka z różnymi przedmiotami może doprowadzić do kontuzji. Broń trzymana przez chwilę wydaje się lekka, ale ćwiczenie nią przez kilkanaście lub kilkadziesiąt minut udowadnia, że ciężar jest jednak spory i nadgarstki zaczynają boleć. Może dojść do napięć w niektórych rejonach, a ignorowanie bólu i kontynuowanie tego przez kilka tygodni lub miesięcy, może doprowadzić nawet do zmian chorobowych. Aby praktyka z bronią była przyjemna i odniosła prawdziwy efekt zdrowotny, ciało musi być odpowiednio przygotowane czyli wzmocnione przez ćwiczenie form ręcznych.

W Taijiquan używa się specjalnego sprzętu treningowego. Jest to imitacja tradycyjnego arsenału. Taka broń jest lżejsza i przede wszystkim nie jest ostra. Należy jednak stale pamiętać o tym, że ćwiczenie z bronią, zwłaszcza w parach, wymaga olbrzymiej koncentracji. Należy bardzo uważać, aby nie zrobić sobie lub komuś krzywdy. Broń co prawda jest tępa, ale jednak ma swoją wagę i rozpędzona może stanowić duże zagrożenie. Dopiero kiedy nabędzie się naprawdę mistrzowskie umiejętności, można skorzystać z prawdziwej bojowej białej broni.

Praktyka z bronią znacznie pogłębia zrozumienie walki bez broni, jest naprawdę bardzo inspirująca. Oczywiście pod warunkiem, że studiuje się ją właściwie, a nie zalicza kolejnych form w ekspresowym tempie. Miecz, szabla lub włócznia ma swoją określoną specyfikę i trzeba zrozumieć różnice w korzystaniu z nich. Właściwa nauka wymaga przejścia określonych etapów. Najpierw poznaje się podstawowe ćwiczenia charakterystyczne dla danej broni, a dopiero później uczy się form, a na końcu rozwija się bojowe zastosowania z partnerem. Tylko w ten sposób można naprawdę wnikliwie zrozumieć ten temat.

Ćwiczenie z bronią, nawet treningową, doskonale wzmacnia dłonie, nadgarstki, ramiona, obręcz barkową, plecy, obszar pasa i nogi. Uczy wykorzystania połączenia dolnej i górnej części ciała oraz poprawia jego koordynację.

W wielu sportach, na przykład w golfie lub tenisie, dochodzi do nadmiernego rozwoju jednej strony ciała. Wykonywanie form z podwójnymi mieczami lub szablami umożliwia zrównoważony rozwój obydwu stron i może zastąpić korzystanie z siłowni.

Choć czasy się zmieniły i nikt już dzisiaj nie chodzi po ulicy z włócznią lub halabardą, to praktyka z bronią wciąż jest ważna w taijiquan. Nie tylko służy do kultywowania tradycji w kung fu, ale także wbrew pozorom może być skutecznie wykorzystana w realnej walce. Na przykład techniki miecza lub szabli można dla samoobrony wykonać przy użyciu parasola lub laski.


Miecz (jian)

Miecz składany, bardzo wygodny w transporcie.
Można go nosić w kieszeni i rozkładać w parku do ćwiczenia.

Szabla (dao)

Szabla używana w stylu Chen.


Mistrz Chen Jun.

Szabla używana w stylu Yang.


Mistrz Yang Zhenduo.

Kij (gun)

Włócznia (qiang)


Mistrz Zhu Tian Cai.

Halabarda (guandao)


Mistrz Zhu Tian Cai.

Podwójny miecz (shuang jian)

Podwójna szabla (shuang dao)


Mistrz Chen Xiao Wang.

Podwójne buławy


Mistrz Zhu Tian Cai.

Wachlarz

  

Kula

  

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.