Kolorowy napis z ideogramami: Świat Nei Jia

NR 21 (GRUDZIEŃ 2001)

Chen Taijiquan

PIERWOTNE FORMY RODZINY CHEN I JEJ STYLU
Jaromir Śniegowski

chen@chen.org.pl
Polskie Towarzystwo Rozwoju Chen Tai Ji Quan

Współczesny styl Chen narodził się w XIX w., kiedy to słynny mistrz tej rodziny, Chen Changxing, utworzył dwie formy laojia - yilu, erlu. W skład form klasycznych wchodzi także "sześć broni" i tuishou (Pchające Dłonie). Wielki Mistrz Chen Fake dodał do tego dwie formy xinjia (yilu i erlu). Jest to jednak historia stosunkowo niedawna. Przedtem w rodzie Chen też uprawiano sztuki walki.

Rodzina Chen wywodziła się z miasta Hongtong w prowincji Shanxi, gdzie jej członkowie znani byli z umiejętności w sztukach walki. Ćwiczyli oni wtedy 108-ruchową formę, zwaną tongbei. Gdy w trakcie walk o obalenie dynastii Yuan Hongwu, pierwszy cesarz dynastii Ming rozkazał wybić całą zdradziecką ludność hrabstwa Wen w Honanie, na opustoszałe tereny przeniesiono mieszkańców Shanxi, a wraz z nimi rodzinę Chen.

Wioskę, w której rodzina w końcu osiadła, zaczęto nazywać Chenjiagou (Wyschnięta Rzeka Rodziny Chen), a to od czasu, gdy płynąca przez miejscowość rzeka wyschła na skutek kataklizmu, jakim była powódź i zmiana koryta wielkiej rzeki Huanghe (w grę wchodzą lata 1493 i 1855).

Pod koniec wieku XVII generał ludowej milicji hrabstwa Wen, Chen Wangting, wycofawszy się po przegranej wojnie w obronie dynastii Ming do rodzinnej wioski, stworzył właściwy styl Chen. W jego skład weszło 5 form wolnych (pai taiji), 1 szybka (paochui, oparta na formie stworzonej w XVI w. przez generała Qi Jiguanga) i 1 forma długa (108-ruchowa forma changquan, której pokrewieństwo z tongbei nie jest potwierdzone). Styl ten zwano wtedy "7 Form" lub "13 energii" (od 13 sposobów stosowania siły, charakterystycznych dla sztuki rodziny Chen).

Jak już wspomniano, w XIX wieku styl zreformował słynny Chen Changxing, z ruchów wszystkich 7 form tworząc 2 - yilu i erlu. Od jego czasów większość starych form poszło w zapomnienie, a kanon stylu utwierdził się. Znacznie później zaginęła również forma wykonywana z ciężką kulą - stosowano odtąd tylko pojedyncze ćwiczenia.

Jednak współcześnie członkowie rodziny zaczęli odczuwać potrzebę powrotu do tradycji. Dzięki kontaktom mistrza Shen Xijing, jednego z wybitnych uczniów Chen Xiaowanga z mistrzem xingyiquanu Zhao Wenhua, udało się odtworzyć zaginioną formę z kulą - stary mistrz w swej młodości nauczył się jej od ludzi z Chenjiagou w okresie, gdy jeszcze uprawiano ją w tej miejscowości. Obecnie wchodzi ona w skład stylu, a nawet powstała druga, współczesna forma z tym przyrządem.

Od pewnego czasu żyje też w Chenjiagou prawie 80-letnia mistrzyni Chen Liqing, pochodząca z Hongtong. Zna ona doskonale starą formę tongbei. Forma ta nie zaginęła i nadal uprawiana jest w miejscu swego pochodzenia, a teraz również i w Chenjiagou. Dzięki temu wiemy, że nie przypomina ona prawie w niczym form laojia, tak więc styl Chen z wielką pewnością można uznać za innowację Chen Wangtinga.

Trwają także starania, aby wśród ludzi, uprawiających sztuki walki, których rodziny zetknęły się z rodem Chen w dawnych latach odnaleźć inne, zaginione formy stylu. Nie jest to jednak łatwe, gdyż do XIX w. większość jia sztuk walki otoczona była tajemnicą. W świetle rodzinnych kronik Chen bezwzględny zakaz uczenia stylu jest, co prawda, raczej mitem, gdyż zawsze były od niego wyjątki (w końcu rodzina zatrudniała służbę, jak np. Yang Luchana), jednak rozpowszechnienie stylu było nieporównalnie mniejsze, niż w XX w. Oznacza to, że nie wszystko, co zostało zapomniane w rodzinie Chen, uda się odtworzyć...

Przypisy:
- Lao oznacza "stary", zaś słowo jia to "szkoła", "dom" lub "rodzina", a więc "szkoła prywatna, osobista"; to ostatnie często stosowane dla określenia szkół filozoficznych - np. rujia (konfucjaniści) czy daodejia lub daojia (taoiści). Yi to "jeden", er dwa, a lu to "droga, ścieżka" - jeden z wielu chińskich terminów, określających ćwiczenia formalne.
 
-
Słowo xin to termin o znaczeniu "nowy".
 
-
Shen Xijing przez 12 lat w okresie swej młodości uczył się u niego xingyi i bagua.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.