NR 10 (LUTY 2000)

WIELKI UKŁAD "DA LU" W TAIJIQUAN
Sławomir Pawłowski

Wielki układ Da Lu, nazywany też "Dużym Ściągnięciem" jest ćwiczeniem stworzonym, rozwiniętym i powszechnie praktykowanym w Taijiquan. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku ćwiczeń pchających dłoni (Tui Shou), przylegania (Na), lub układów podwójnych (spotykanych np. w stylu Wu), Da Lu praktykowane jest przez dwie osoby ćwiczące z sobą w parze. Zawierając techniki odchylenia (peng), ściągnięcia w dół (lu), rozdzielenia (lieh), uderzenia łokciem (zhou), uderzenia barkiem (kao), dźwigni (chin na), łamania (chue), wyzwalania energii wybuchowej (fa jing), wykorzystaniu energii przylegającej (nien jing), słuchającej (ting jing) i neutralizującej (hua jing), wymaga zaangażowania obu rąk przez każdego z ćwiczących. Naprzemiennie i nieprzerwanie "ścierają się" oni z sobą w płynnych i dynamicznych akcjach ataku i obrony, zawierających w sobie wszystkie powyższe techniki. Szybkość i płynność ruchów może być różna w zależności od zawansowania ćwiczących. Wersji Da Lu jest wiele. Ucząc się Taijiquan u chińskich mistrzów zarówno w Chinach jak i Polsce, poznałem i praktykuję Da Lu w trzech odmianach technicznych, tj. twardej, miękkiej i głębokiej. Zazwyczaj uczeń rozpoczynający naukę Da Lu w pierwszej kolejności zaznajamiany jest z jego najłatwiejszą "twardą" wersją, później z bardziej finezyjną i trudniejszą "miękką", by w końcu opanować "głęboką", której wykonanie wymaga umiejętności wytwarzania i transmisji energii fa jing całym ciałem w technice uderzenia barkiem. Poszczególne odmiany Da Lu uczą:

1. trzech sposobów ataku:
   • kątowego łukiem od zewnątrz,
   • liniowego od dołu do góry,
   • ciosem zamachowym od wewnątrz.
2. obrany przed nimi poprzez:
   • odchylenie uderzenia,
   • przechwyt, ściągnięcie i unieruchomienie.
3. kontrataku:
   • odrzuceniem lub obaleniem przeciwnika,
   • za pomocą dźwigni,
   • łamaniem w stawie łokciowym,
   • uderzeniem.

Zawarte w Da Lu koncepcje ataku i kontrataku można potraktować jako bazowe i wyjściowe do dalszych własnych studiów nad nimi. Pozwoli to odkryć i dopracować niuanse tego ćwiczenia, wyczuć i zrozumieć inne jego potencjalne możliwości oraz rozwinąć nowe połączenia techniczne. W efekcie zaowocuje to rozwojem całego naszego Taijiquan. Wykonanie jednego cyklu Da Lu zmienia ustawienie ćwiczących o 90 stopni, powrócą więc oni do swych pozycji wyjściowych w których rozpoczęli praktykę po wykonaniu pełnych czterech cykli. Zmieniając się w rolach atakującego i broniącego się, ćwiczący poruszają się zakreślając stopami na podłożu kształt wyimaginowanego czworoboku. Z tego powodu Da Lu określa się również jako "Metodę Czterech Rogów". Dla osoby początkującej może się ono wydawać ćwiczeniem skomplikowanym, być może nie pasującym do kulistej i spiralnej koncepcji ruchów Taijiquan. "Kanciastość" ruchów Da Lu jest jednak jedynie pozorna. Koncepcja Da Lu zakłada stopniową likwidację liniowości ruchu, dążąc do jego kolistości. Jest to założenie dokładnie odwrotne, niż w przypadku techniki ciosu pięścią, gdzie nie uderza się idealnie liniowo, lecz "poszukuje" linii prostej wyprowadzając cios lekkim "łukiem".

Koncepcję ruchów Da Lu ilustruje poniższy diagram:

fot. 1

Źródło: opracowanie własne.

Wykonanie Da Lu

Praktykę Da Lu rozpoczynamy od przyjęcia właściwej postawy. Dwoje ćwiczących staje naprzeciwko siebie wzdłuż osi północ południe, z lewą stopą nieznacznie wysuniętą do przodu. Prawe ręce są uniesione i ugięte w stawach łokciowych pod katem prostym, stykając się zewnętrzną stroną nadgarstków na wysokości piersi przed centralną pionową osią ciała (zhong). Znajdują się oni wówczas w pozycjach wzajemnej równowagi szans ataku i obrony (Yin -Yang) /fot 1/.

fot. 2

fot. 3

W wersji twardej ubrany na czarno napastnik płynnym wypadem po łuku w kierunku południowo - wschodnim atakuje od zewnątrz uderzeniem podstawą dłoni na wolne (tzn. nie zrośnięte z mostkiem) żebra ubranego na żółto przeciwnika. /fot. 2, 3/.

Zaatakowany unika ciosu skręcając ciało w prawo i wycofując się poza zasięg uderzenia krokiem prawej nogi w tył w kierunku południowo-zachodnim (tsou). Unikając trafienia, chwyta prawą dłonią na wysokości nadgarstka rękę agresora, wykonuje ściągnięcie (lu) z jednoczesnym unieruchomieniem jej naciskiem podstawą lewej dłoni na staw łokciowy /fot 4/.

fot. 4

W realnej walce, dynamiczny ruch lewej dłoni zamiast unieruchomienia spowoduje złamanie ręki przeciwnika w stawie łokciowym (chue). Atakujący wycofuje się przenosząc ciężar ciała na nogę zakroczną, dostosowując do niej nogę wy-kroczną oraz skręcając ciało 0 90 stopni w prawo. Broniący się wysunięciem nogi wykrocznej w kierunku przeciwnika i dostawieniem zakrocznej skraca dzielący ich dystans i utrzymując kontakt powraca wraz z współ ćwiczącym do pozycji początkowej, kończąc pojedynczy cykl Da Lu.

fot. 5

W wersji "miękkiej" jeden z ćwiczących stojąc, nieznacznie skręcając i wychylając biodro w przód atakuje partnera dynamicznym ciosem podstawą dłoni "ciosem gromu" (shau), skierowanym od dołu ku górze w żuchwę (ruch Yang). Zaatakowany broni się płynnie parując i odchylając uderzenie dłońmi (peng) (ruch Yin) /fot 5/, jednocześnie lekkim ściągnięciem wytrącając z równowagi agresora (początek fazy Yang). Wykorzystując chwilową niestabilność agresora, broniący się błyskawicznie kontynuuje ruch przechodząc do kontrataku (początek Yang). Skręcając i wycofując ciało, chwyta napastnika za nadgarstek, ściąga w dół (lu) dążąc do wykonania dźwigi (chin na) /fot 6/.

fot. 6

W sytuacji realnego zagrożenia istnieje możliwość złamania tą techniką przechwyconej ręki przeciwnika w stawie łokciowym (pełny Yang). Po sparowaniu ciosu i wytrąceniu z równowagi, atakujący natychmiast przechodzi do obrony (Yin).Wykorzystując swoje wychylenie, płynnym wyjściem" po łuku" dostosowuje on swój ruch do kierunku działania siły i techniki przechodzącego do kontrataku przeciwnika (początkowe, słabe Yin).
Przyspieszając, minimalnie wyprzedza on ruch ściągnięcia (lu) nie dopuszczając do przejęcia nad nim kontroli i unieruchomienia go za pomocą dźwigni (chin na) przez współ ćwiczącego. Przez zgięcie swojej przechwyconej i zagrożonej złamaniem w stawie łokciowym prawej ręki i powstrzymując "wolną" lewą dłonią naciskające na łokieć przedramię przeciwnika, ustawia się on w zrównoważonej, bezpiecznej i korzystnej dla siebie postawie, tym samym neutralizując potencjalny kontratak (silne Yin).
Poprzez zgięcie swojej przechwyconej i zagrożonej złamaniem prawej ręki i powstrzymując "wolną" lewą dłonią naciskające na łokieć przedramię przeciwnika, w stabilnej i w pełni kontrolowanej postawie uniemożliwia mu wykonanie dźwigni, osiągając ponownie z współćwiczącym chwilowy stan równowagi technicznej (Yin-Yang) /fot 7/.

fot. 7

Atakujący wykorzystując "odzyskany" stan równowagi, swoją mocną postawę oraz bliskość partnera, ponownie przejmuje inicjatywę atakując jednoczesnym podwójnym uderzeniem z silnym fa jing łokciem w ciało i kolanem w udo, w celu znokautowania i wytrącenia z równowagi bądź obalenia przeciwnika (silne Yang). Zaatakowany za pomocą nien jing dostosowuje się, a następnie wykorzystując Hua jing umiejętnie wchłania, rozprasza i neutralizuje niszczycielską siłę ciosów (Yin), po czym ponownie przechodzi do kontrataku. Ruchem nogi wykrocznej i dostawieniem zakrocznej skraca dzielący ich dystans, uderzając od dołu prawą dłonią w żuchwę partnera (shau) /Yang/. /fot 8/ Ten, powraca do postawy początkowej ćwiczenia (ruch Yin) przenosząc ciężar ciała na nogę zakroczną, dosuwając do niej wykroczną oraz skręcając ciało w prawo 0 90 stopni. Tym samym dotychczasowy napastnik zaczyna się bronić, a broniący się przechodzi do roli agresora. Technika ta jest zarówno ostatnim ruchem pojedynczego cyklu Da Lu, jak i pierwszym kolejnego, w którym ćwiczący pełnić będą odwrotne role.

fot. 8

Praktykę wersji głębokiej Da Lu jeden z ćwiczących rozpoczyna ruchem nogi wykrocznej łukiem na zewnątrz, zadając jednocześnie obszerny cios zamachowy wewnętrzną stroną przedramienia w szyję partnera (Yang). Zaatakowany unika uderzenia przez odchylenie ciosu dłońmi łukiem w górę (Yin) i podobnie jak w wersji miękkiej dąży do wykonania dźwigni lub złamania przechwyconej ręki agresora (Yang). Atakujący, aby uniknąć powyższych zagrożeń, płynnie przechodzi do obrony początek fazy Yin. Dostosowuje ruch swojego ciała do kierunku działania siły kontratakującego przeciwnika, obniżając jednocześnie tułów poniżej zakresu oddziaływania jego techniki (Yin), likwidując zagrożenie kontratakiem. Staje w stabilnej pozycji, znacznie bliżej partnera niż miało to miejsce w poprzednich wersjach ćwiczenia, by ponownie zaatakować uderzeniem biodrem w biodro i barkiem bark lub głowę przeciwnika /fot 9/. Fot. 9 Zaatakowany broni się podobnie, jak miało to miejsce w poprzedniej wersji Da lu, tj. umiejętnie "wchłaniając" energię uderzenia (Yin), po czym przechodzi do kontrataku techniką obszernego uderzenia przedramieniem w szyję partnera . Ruch ten kończy jeden i rozpoczyna kolejny cykl Da Lu.
Praktykę trzech wersji Da Lu określa chińskie powiedzenie:

" Uderzając, najpierw staraj się wykorzystać dłonie.
Gdy nie możesz wykorzystać dłoni, użyj łokcia.
Gdy nie możesz skorzystać z łokcia, użyj barku.
Gdy nie możesz skorzystać z barku, użryj całego tułowia.
Gdy także z niego nie możesz skorzystać, przeanalizuj sytuację raz jeszcze ".

Zgodnie z teorią techniki ruchu, generowania i wyzwalania siły, ćwiczący Da Lu wykorzystują zasadę "trzech krańcowości". Zgodnie z nią ciało, tułów oraz kończyny składają się z części korzennej, środkowej i krańcowej. Każdy ruch zainicjowany mentalnie, rozpoczyna się niczym fala w części korzennej, przepływa przez środkową by w końcu dotrzeć do krańcowej.

fot. 9

Dla całego ciała częścią korzenną są nogi, środkową tułów a krańcową ręce. W przypadku nóg częścią korzenna są biodra, środkowa kolana, krańcową stopy. Dla stóp częścią korzenną jest punkt lao lung na jej podbiciu, środkową pięta i krawędzie stopy, krańcową zaś jej palce. Dla tułowia częścią korzenną jest Dan Tien, środkową serce a krańcową płuca. Dla rąk częścią korzenną będą ramiona, środkową łokcie a krańcową nadgarstki. Dla dłoni częścią korzenną jest "serce dłoni" z punktem lao gong jako jego centrum, częścią środkową są krawędzie oraz kłykcie kości śródręcza, krańcowa zaś palce. W przypadku palców dłoni jest podobnie. Zgodnie z powyższym ruch zainicjowany w psychice rozpoczną nogi /najpierw poruszą się biodra, potem kolana i stopy, za nimi podąży tułów, a za tułowiem ręce /najpierw barki, potem łokcie, nadgarstki i dłonie. Wszystkie krańcowości muszą z sobą współdziałać, współtworząc i "stapiając się" w jeden płynny, totalny ruch całego ciała. Cel ten osiąga się przez płynne, wielokrotne i nieprzerwane wykonywanie cykli Da Lu, aż do stopniowego zatarcia się i "zlania" z sobą w okrąg znaczonych stopami na podłożu czworoboków. Da Lu nie wolno wykonywać automatycznie i schematycznie. Należy wykazać inwencję, mądrość, przebiegłość i wyczucie chwili, by w sposób przemyślany dostosować się do aktualnej sytuacji, siły, zasięgu i tempa akcji partnera. Ruchy powinny być wykonywane naturalnie i płynnie, bez wydawania okrzyków i uzewnętrzniania własnego stanu emocjonalnego. Ćwiczący winni promieniować harmonią, spokojem i emocjonalnym zrównoważeniem.

Gdynia 1999-05-27

Powrót do spisu treści

Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.