magazyn Świat Nei Jia
NR 43 (STYCZEŃ 2007)

Kung Fu

HUNG GAR MISTRZÓW LAM SAI WING'A I TANG FUNG'A
John Seetoo

Tłumaczenie i opracowanie Piotr Osuch

Niewielu bohaterów w historii Chin dorównało wyobrażeniom o ludziach typu Wong Fei Hung'a. Legendarny praktyk Hung Gar, Wong, był także zielarzem i nauczycielem. Po śmierci swojego ojca Wong Kay Ying'a, który był jednym ze słynnych "Dziesięciu Tygrysów Kwangtung", Fei Hung został jego następcą.

Popularność Fei Hung'a zwielokrotniła się dzięki klasycznej dziś serii kinowej Kung Fu, w której Wong Fei Hung'a grał sławny Kwan Tak Hing.

Za najbardziej znanego ucznia Wonga uważa się Lam Sai Wing'a. Łysy i tęgi, były rzeźnik, Lam, był osobą błyskotliwą. Głównym czynnikiem popularyzacji jego szkoły były 3 tomy autorstwa Lama dotyczące Hung Gar:

Gung Gee Fook Fu Kuen (Forma Ujarzmiania Tygrysa);
Fu Hok Seung Ying Kuen (Forma Tygrysa i Żurawia);
Tit Sin Kuen (Forma Żelaznej Liny).


Tang Fung

Te trzy książki były pierwszymi publikacjami opisującymi publicznie rzeczywiste techniki Hung Gar i Lam wykorzystał to do rozpropagowania swojej wersji Hung Gar w Chinach, Hong Kongu i innych krajach.

Powodem podkreślenia "jego wersja" jest fakt, że tu w USA mało się wie o innych uczniach Wong Fei Hung'a. Lam Sai Wing sławny jest głównie dlatego, że jego siostrzeniec Lum Jo uczył wielu znanych mistrzów prowadzących tam szkoły, takich jak Buck Sam Kong, Y.C. Wong i inni. Wyobrażenie unikalne i charyzma Lama były zawsze nierozłączną częścią filmów poświęconych Wong Fei Hung'owi. Dlatego odsłonięcie Lama dla szerokiej, niepoinformowanej publiczności było nieuchronne.

Wong wyszkolił jednak innych godnych odnotowania uczniów. Jeden z nich Liang Foon rzekomo miał taką moc, że kiedy stawał w pozycj jeźdźca (sei biw mah) ziemia pod jego stopami pękała. Innym znanym studentem Wonga był Tang Fung. Tang Fung, który dożył dojrzałego wieku (ponad 80 lat) przezywany był Lo Wan Ku, co można przetłumaczyć jako "staroświecki umysł". Odnosiło się to do tradycjonalizmu Tang'a, tradycjonalizmu surowego i traktowanego jako świętość. Pewnego razu powiedział on, że będzie uczył innych tylko tego, czego nauczył się od Wong Fei Hung'a i odmawiał zarówno dodawania jak i opuszczania czegoś w stosunku do Hung Gar, którego się nauczył.


Fragment wstępu do III tomu autorstwa Lam Sai Wing'a
- TIT SHIN KUEN (Forma Żelaznej Liny) -
oryginalny tekst

W erze Kuomintangu (początek XX w.) Tang Fung i jego brat Tang Yee prowadzili w Kantonie szkołę zwaną Yee Tong lub "rycerską dzielną salą". Chociaż jego szkoła dobrze prosperowała, Tang Fung musiał opuścić Chiny podczas wojny chińsko-japońskiej. Japońska okupacja Chin, co zostało udokumentowane wieloma filmami i książkami, zniosła chińskie szkoły Kung Fu, które były podejrzane o trenowanie rebeliantów.

W obliczu tej sytuacji Tang Fung zdecydował się dołączyć do swojego towarzysza ze szkoły Lam Sai Wing'a, który wcześniej urządził się jako instruktor w Hong Kongu. W krótkim czasie Tang Fung przeszedł dodatkowy trening u Lam Sai Wing'a, chociaż opanował wcześniej cały system Wong Fei Hung'a. Spowodowało to zamieszanie wśród spadkobierców szkoły Lam Sai Wing'a. Tang Fung jest często zwany si-hung tzn. "starszy brat" ze względu na okres spędzony na treningach z Lamem. Jednakże, ponieważ Tang Fung poznał u Wong Fei Hung'a cały system, a Wong Fei Hung był, jeżeli chodzi o techniki, ich wspólnym nauczycielem, oficjalnym tytułem Tang Fung'a winien być si-sook tzn. "wój", co podkreślałoby, że pochodzi z tej samej generacji co Lam.

Tang Fung i Lam Sai Wing spędzili razem kilka lat. Wzięli oni wspólnie udział w pewnym wydarzeniu, w słynnej walce w Luk Sin Theater. Jak mówi opowieść, rywalizujący instruktor, zazdroszczący Lam Sai Wing'owi, złapał w pułapkę jego i kilku jego uczniów w Luk Sin Theater, który był słynnym w Kantonie teatrem operowym. Rywal zamknął wszystkie wyjścia i przypuścił atak na Lama i jego towarzyszy. Udało im się uciec dzięki Lamowi, który powstrzymał przeciwników technikami rozwiniętymi na dziewięciu drewnianych manekinach używanych dla treningów skrętów ciała i technik obronnych przeciwko wielu atakującym.


Trzy generacje rodziny Chiu, Wielki Mistrz - Chiu Ko
wraz z synem Chiu Chi Ling oraz wnukiem Denisem
- Hong Kong 1980

Podczas tych lat w Hong Kongu Tang Fung zdobył dużą sławę. Jego nauki podkreślały trening twardych postaw i dokładne trzymanie się form. Z tradycji wyłamała się córka Tang Funga Tang Sou Kin. Aktywna 19-letnia kobieta Tang Sou Kin została okrzyknięta "królową tańca lwa" w latach dwudziestych. Tang Fung sam przedstawił "Taniec Lwa" Królowej Elżbiecie w 1950 roku, chociaż był już w bardzo podeszłym wieku.

CHOĆ BYŁ ZNANY Z POSŁUGIWANIA SIĘ "ŚMIGŁEM Z KOŚCI WOŁOWEJ" LUB TECHNIKAMI ŻELAZNEGO ŚMIGŁA, TANG FUNG NIGDY ICH NIE NAUCZAŁ, GDYŻ ŚMIGŁO NIE BYŁO TYPOWĄ BRONIĄ HUNG GAR.

Przez wieki słynni przedstawiciele Hung Gar byli znani z preferowania określonych broni. Luk Ah Choi i Wong Kay Ying słynęli z technik z drzewcami, Wong Fei Hung szczególnie lubił noże motylkowe (WU TIK DOU), Lam Sai Wing (prawdopodobnie dzięki wcześniejszym doświadczeniom jako rzeźnik) szczególnie dobrze posługiwał się szablą. Specjalnością Teng Funga była broń, którą posługiwania się nie nauczał, ponieważ nie była to standardowa broń Hung Gar. Jego ngau quat sin (śmigło z kości wołowej) i techniki nim stały się słynne w Hong Kongu, chociaż były rzadko demonstrowane. Tang wykształcił wielu znaczących uczniów: Ho Lap Tin, Luk Kan Wing, Cheung Tai Hing (który później nauczał w Nowym Jorku) i wybrany następcą Tang'a, Yuen Ling. Dzisiejszym spadkobiercą Tanga jest Frank Chee Wai Yee z Nowego Yorku. Yee, który zaczął nauczać w Kanadzie w 1960 roku, praktykował także tit da (chińską medycynę) z Chiu Wei Sit, którego ojciec Cheuk Sing Sit był znanym zielarzem w Kantonie i Hong Kongu. Yee, którego ojciec był także nauczycielem Kung Fu, ćwiczył z Yuen Ling przez ponad dziesięć lat, znajdując czas na naukę Choy Lee Futi i Północnego Shaolinu od swoich braci przed opuszczeniem Hong Kongu.


Technika Suan Fu Jow
w wykonaniu Franka Chee Wai Yee

Podczas gdy Yee potwierdza wspólne korzenie jego sztuki, wskazuje praktyczne i teoretyczne różnice między bardziej ortodoksyjnym Tang Fung'a i mniej surową wersją Lam Sai Wing'a.

Według Yee Hung Gar Kung Fu, jakie było nauczane przez Wong Fei Hung'a, składa się z 4 form : "Opanowania chi tak by ujarzmić tygrysa" (KUNG CHI FOK FU KUEN), "Tygrysa i Żurawia" (FU HOK SHEUNG YING KUEN), "Żelaznej Liny" (TIT SHIN KUEN), "Pięciu Zwierząt" (NG YING KUEN). Forma "Dziesięciu Zwierząt" została przypuszczalnie rozwinięta później jako pewnego rodzaju suma pozostałych.


Mistrz Chiu Chi Ling podczas prezentacji siły uderzenia Ping Choi

Teoria walki koncentrowała się na technikach zwierząt, bloku, ataku oraz sile. Bardzo ważne były "mosty (KIU), czyli techniki przed ramionami. Sztandarowym blokiem Hung Gar jest blok "pojedynczego palca". Dłoń przedłużająca blok przedramienia z palcem wskazującym skierowanym ku górze ma praktyczne i historyczne znaczenie. W praktyce blok może być łatwo zmieniony w tygrysi pazur lub rękę węża i dodatkowym plusem jest to, że opuszczony łokieć utrudnia przeciwnikowi złapanie ręki lub nadgarstka.

HISTORYCZNIE HUNG GAR PEŁEN JEST SEKRETNYCH ZNAKÓW. JEGO SZTANDAROWY BLOK JEDNEGO PALCA JEST ZAKODOWANYM PRZESŁANIEM DO CHIŃSKICH PATRIOTÓW MÓWIĄCYM: "JEŻELI WSZYSCY LUDZIE HANA PODNIEŚLIBY JEDEN PALEC, MOGLIBYŚMY OBALIĆ CHINGÓW (MANDŻURÓW)."

Nawet pozdrowienie Hung Gar - lewa otwarta dłoń, prawa pięść - jest szyfrem. Pięść reprezentuje chiński znak "słońce". Dłoń reprezentuje znak "księżyca". Oba razem tworzą znak "Ming". Ma on dwa znaczenia: pierwsze praktyczne oznaczające coś jasnego, świetlistego. Drugie brzemieniem nawiązywać może do historycznej dynastii Ming. W przesłaniu oznacza to: "Odrestaurować dynastię Ming". Dynastia "Ming" rządziła do czasu obalenia jej przez dynastię "Ching", czyli do roku 1644.

Inny interesujący fakt podaje Yee. Tradycyjnie Hung Gar operuje tylko pięcioma rodzajami broni: kij (KWON), szabla (DOU), halabarda (KWAN DOU), tygrysie widły (SANGU CHA), noże motylkowe (WU TIK DOU). Hung Gar obejmuje także formy z włócznią i obosiecznym mieczem. Yee twierdzi, że formy te mają zdecydowanie północny charakter. Są bardziej giętkie i mają odmienne tempo.Yee uważa, że kij i szabla najlepiej reprezentują siłę i teorię walki tego południowego stylu.

Formy z rodzajami broni, które dołączono do sytemu po Hung Hei Goon, pochodzą od różnych źródeł. Na przykład forma z włócznią Hung Gar pochodzi od włóczni rodziny Yang, a jej ślady występują od dynastii Sung. Podczas wojny z Mongołami rodzina Yang była jedną z ważnych chińskich twierdz militarnych, składających się z wielu ekspertów w sztukach wojennych. Piąty brat rzekomo został mnichem i zmodyfikował swoją technikę z włócznią na kij.

Pośród zmian jakie Lam Sai Wing wprowadził do sposobu nauczania Hung Gar było zwiększenie ilości form i rodzajów broni oraz odmienne podejście do wykonania tradycyjnych form. Na przykład metoda Tang Funga wykonania formy "Tygrysa i Żurawia" jest twardsza, z ciałem opadającym dla zebrania siły i z bardziej zakorzenionymi postawami. Wersja Lam Sai Wing'a jest bardziej uniesiona i swobodna, co jest charakterystyczne dla północnego Shaolinu. Lam wprowadził do Hug Kuen nowe formy:

Mui Fa Kuen (Pięść Kwiatu Śliwy) - jest formą początkujących, która uczy pozycji poruszania się, podstawowych technik pięści we wzorze krzyża (sup ji);

Wu Dip Jeung (Dłonie Motyla) - uważana jest za najbardziej miękką, najłagodniejszą formę Hung Gar, jest wykonywana w prostej linii i ma widowiskowe, płynne techniki. Wśród najbardziej błyskotliwych technik jest "tornado", czyli cern fung tui oraz "uderzenie dłonią motyla" (wu dip jeung);

Lau Gar Kuen (Pięść Rodziny Lau) - jest kolejnym podstawowym zestawem, który uczy szybkich i wolnych manewrów i postaw skręcającego się smoka (kei lung bo);

Gung Lik Kuen (pięść praca-siła) - jest podstawową formą północnego Shaolinu;

Gow Duk Kuen (Dziewięć Specjalnych Uderzeń Pięścią) - jest widowiskową formą, która podkreśla 9 technik Hung Gar takich jak "kopnięcie ogonem tygrysa" (fu mei tek), "dłonie motyla", "tygrys schodzący z gór" i specjalność Wong Fei Hung'a "kopnięcie bez cienia".

Trzyczęściowy cep (SAM CHET KWON), żelazny bicz, latający meteor (którym Wong Fei Hung często ćwiczył) i inne rodzaje broni także wchodziły do programu w czasie wielu lat treningu Lam Sai Winga.

Sifu Yee ma respekt dla Lam Sai Wing'a i jego popularyzacji Hung Gar i wie, że jest historyczny i kulturowy związek z jego Kung Fu, które trenuje. Choć jego mistrzem jest Tang Fung, Yee naucza swoich studentów dodatkowych form mistrza Lam'a i posługiwania się zestawami broni, łącząc ich zastosowanie z zasadami Hung Gar. Niektóre stare metody treningu - metody których unikają "nowocześni" instruktorzy - ćwiczą ciało sposobem, który nie może być powtórzony przy użyciu zachodnich technik lub nauk. Yee ćwiczył także zaawansowanych studentów w Da Mo Yit Gung Ging, czyli klasyczne zmiany muskułów podzielone na 14 części. Jest to seria ćwiczeń Hei Kung (trening chi) i Pai Da (uderzenia), które pochodzą z klasztoru Shaolin.


Mistrz Chiu Wai

Obecnie wśród ćwiczących Hung Kuen istnieje podział na dwie linie przekazu tego systemu: linię Mistrza Lam Sai Wing'a i linię Mistrza Tang Fung'a. Ta ostatnia jest współcześnie stosunkowo mało znana i kontynuuje ją niewielu mistrzów. Nie są oni również tak znani jak sukcesorzy Hung Kuen Lam Sai Wing'a. Wynika to głównie z ogromnej popularyzacji tego systemu w Hong Kongu przez Lam'a jak i w USA przez jego późniejszych znakomitych uczniów jak Lum Jo czy Lau Chum. W Hong Kongu tradycję tej linii kontynuowała sławna rodzina Chiu. Nie żyjący już bezpośredni uczeń Lam Sai Wing'a - Chiu Ko - przekazał charyzmę Hung Kuen swoim dwóm synom Chiu Wai i Chiu Chi Ling. Są oni bardzo znanymi i poważanymi postaciami zarówno w Hong Kongu jak i w swoich "nowych ojczyznach": Kanadzie i USA. Wielka popularność linii Lam'a wynika również z większej widowiskowości technik i form w stosunku do linii Tang'a. Trening też nie jest aż tak wyczerpujący i twardy. Pomimo tego ortodoksyjny Hung Gar Tang'a ciągle znajduje nowych kontynuatorów i nic nie wskazuje na to, by miał ulec zapomnieniu.

drzewo przekazu

Artykuł ukazał się w czasopiśmie "Shaolin" nr 3/1995.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.