magazyn Świat Nei Jia
NR 31 (SIERPIEŃ 2003)

Kino

JACKIE CHAN
Tomasz Grycan

Najlepszy aktor wśród kaskaderów,
Najlepszy kaskader wśród aktorów.

Urodził się 7 kwietnia 1954 roku w Hong Kongu. Naprawdę nazywa się Chan Kong-sang. Jest jedynym synem Charlesa i Lee-lee Chan. Kiedy miał niecałe siedem lat, rozpoczął naukę w szkole pekińskiej opery. Uczył się tam aż do siedemnastego roku życia. Jego mentorem w tamtym czasie był mistrz Yu Jim-Yuen. Program uczelni zawierał cały materiał tradycyjnej chińskiej sztuki artystycznej, miedzy innymi: naukę aktorstwa, śpiewu, pantomimy, a zwłaszcza akrobatyki i sztuk walki, w tym posługiwanie się bogatym asortymentem chińskiej broni (np. włócznie, halabardy, topory, buławy, podwójne miecze i szable, itp.).

 

Życie w szkole było bardzo ciężkie, nauka trwała średnio osiemnaście godzin dziennie. Regulamin był bardzo ostry. Nauczyciele jako argumentów edukacyjnych używali na przykład chłosty lub znacznie zmniejszali racje żywnościowe. Uczniowie starali się wspierać i pomagać sobie wzajemnie. Zawiązane tam przyjaźnie trwają do dzisiaj, miedzy innymi z Samo Hung, Yuen Biao i Yeun Wah. Wielokrotnie występowali potem razem w filmach.

Kiedy rodzice Jackie Chana wyjechali na stałe do Australii, Mistrz Yu adoptował go. Jackie nazywany był wtedy Yuen Lo.

W 1962 roku Jackie zadebiutował w filmie: "Big and little Wong Tin-Bar", występując w kilku scenach. Do końca swojej szkoły czyli 17 roku życia, często grywał w wielu produkcjach tzw. "opery kantońskiej". Pierwszą znaczącą rolę dostał w 1971 w filmie "Master with the Cracked Fingers".

Po ukończeniu szkoły pracował jako kaskader i statysta w "Show Brothers Studio". Zagrał też niewielkie role w dwóch kultowych filmach z Brucem Lee, a mianowicie: "Fist of Fury" ("The Chinese Connection") i "Enter the Dragon" ("Wejście smoka").
W 1975 zagrał w "Hand of death" ("Countdown in Kung Fu"), reżyserowanym przez młodego Johna Woo (obecnie jeden z najbardziej znanych na świecie reżyserów kina akcji).

W 1976 wyjechał do swoich rodziców do Australii. Przebywając tam, próbował zarobić trochę pieniędzy. Przyjaciel jego ojca, aby ułatwić mu znalezienie pracy , nazwał go "Jack" (imie jakie sam nosił), aby bardziej upodobnić go do Australijczyka. Po kilku tygodniach przylgnęło do niego zdrobnienie "Jackie" i tak powstał "Jackie Chan".

Pobyt za granicą nie trwał zbyt długo. Szybko wrócił do Hong Kongu, gdy stałą współpracę zaproponował mu Lo Wei i stał się głównym aktorem jego wytwórni. Dotychczasowy pseudonim artystyczny "Chen Yueng Lung" zmieniono mu na "Sing Lung" (co w wolnym tłumaczeniu znaczy "już smok" lub "narodzony smok") i próbowano z niego zrobić następcę Bruce'a Lee. Nakręcono w krótkim czasie "New Fist of Fury" sequel filmu Bruce'a, jednak nie odniósł on większego sukcesu. Jackie bardzo źle znosił bycie cieniem gwiazdora. Twierdził, że nie da się tak łatwo zastąpić człowieka-legendy.

 

Rozwinął skrzydła dopiero w 1978 roku, gdy zagrał w "Snake in Eagle's Shadow". Film ten zawierał wiele humorystycznych scen i okazało się, że Jackie Chan doskonale wypada w komicznych rolach. Obraz ten stał się wielkim przebojem w Hong Kongu. Idąc za ciosem szybko nakręcono "Drunken Master", który pobił wszelkie dotychczasowe rekordy popularności. Tak narodził się nowy "Jackie Chan", który stworzył swój własny, unikalny styl. Nie musiał już naśladować Bruce'a Lee. Podążał śladem swoich największych idoli: Bustera Keatona i Harolda Lloyda.

 

W 1979 roku Jackie sam zajął się reżyserią i choreografią walk, powstał "Fearless Hyena". Był to ostatni film we współpracy z Lo Wei. Kolejne produkcje były już kręcone dla Raymonda Chowa i jego wytwórni "Golden Harvest". Przejście nie było takie proste. Lo Wei był wściekły i wykorzystywał nawet swoje powiązania z Triadą, aby zatruć życie Jackie Chana. Ten aby uniknąć problemów, musiał na pewien czas opuścić Hong Kong.

Próbował swoich sił w USA. Zagrał w "The Big Brawl" i "The Cannonball Run", ale nie został w nich dobrze odebrany, więc wrócił do domu. Doświadczenia w Hollywood były dla niego bardzo inspirujące. Powoli zgromadził wokół siebie grupę stałych współpracowników-kaskaderów, którzy do perfekcji dopracowywali każdą scenę. Jego akrobatyczne wyczyny na ekranie stały się już legendarne.

Największą popularność na Dalekim Wschodzie przyniósł mu cykl filmów z serii "Police Story". Choć zarzekał się, że już z nim skończył, niedługo wejdzie do kin najnowsza piąta część.

 

Jackie próbował kilkarazy "zdobyć" Zachód. Co jakiś czas kręcił coś w USA, ale w latach 80-tych nie odniósł tam większego sukcesu. Dopiero w połowie lat 90-tych publiczność amerykańska zmieniła o nim zdanie. Film "Rumble in the Bronx" otworzył przed nim na nowo tamten rynek, a kolejne produkcje takie jak: "Mr. Nice Guy", "Rush Hour", "Shanghai Noon" czy "The Tuxedo" stopniowo umocniły jego pozycję. W chwili obecnej Jackie Chan już na stałe współpracuje z Hollywood.

 

W dzisiejszym kinie super efektów specjalnych i komputerowej obróbki obrazu Jackie Chan jest jednym z nielicznych, który wszystko wykonuje sam przed kamerą. Nigdy nie korzysta z zastępstwa kaskaderów, o czym często można się przekonać oglądając do końca każdy z jego filmów. W trakcie pojawiania się końcowych napisów, zawsze prezentowane są prawdziwe sceny z produkcji. Widać na tych ujęciach, że te wszystkie akrobacje nie wychodzą od razu idealnie i dochodzi w nich często do błędów, które wielokrotnie kończą się poważnymi kontuzjami aktora.

Jackie Chan nie tylko gra w filmach, ale także je reżyseruje i produkuje. Jego wielką pasją jest też muzyka. Na Dalekim Wschodzie jest uznanym piosenkarzem, wydał kilka płyt.

W 2002 roku dostał w Hollywood swoją gwiazdę w "Alei sław".

Filmografia:
1971
"Master with Cracked Fingers"
1972
"Fist of Fury"("The Chinese Connection")
1973
"Enter the Dragon"
"Read Lips"
1975
"Hand of death" ("Countdown in Kung Fu")
1976
"New Fist of Fury"
" The Killer Meteors"
1977
"The 36 Crazy Fists"
"Eagle Shadow Fist"
"Half a Loaf of Kung Fu"
"Killer Meteors"
"Snake and Crane Arts of Shaolin"
"To Kill with Intrigue"
"Snake in Eagle's Shadow"
1978
"Dragon Fist"
"Magnificent Bodyguards"
"Spiritual Kung Fu"
"Drunken Master"
1979
"Fantasy Mission Force"
"The Fearless Hyena"
1980
"The Fearless Hyena II"
"The Young Master"
"The Big Brawl"
1981
"The Cannonball Run"
"Gold Hunter"
"Dragon Lord"
1982
"Marvellous Fists"
1983
"Winners and Sinners"
"Project A"
1984
"The Cannonball Run II"
"Pom Pom"
"Wheels on Meals"
1985
"Ninja Wars"
"The Protector"
"My Lucky Stars"
"Twinkle Twinkle Lucky Stars"
"Heart of the Dragon"
"The First Mission"
1986
"Police Story"
"Naughty Boys"
1987
"Enchanting Night"
"Rouge"
"Armour of God"
"Project A II"
"Dragon Forever"
"Police Story II"
1988
"Inspectors Wear Skirts"
"Dragons Forever"
1989
"Inspectors Wear Skirts II"
"Mr. Canton & Lady Rose (Miracles)"
1990
"The Best of the Martial Arts Films"
"Island of Fire"
1991
"Armour of God II: Operation Condor"
"Island of Fire"
1992
"The Twin Dragons"
"Police Story III: Supercop"
1993
"Crime Story"
"City Hunter"
"Once a Cop"
1994
"Cinema of Vengeance"
"Drunken Master 2"
"Rumble in the Bronx"
"Thunderbolt"
1996
"Police Story IV: First Strike"
1997
"Mr. Nice Guy"
1998
"Who Am I?"
"Rush Hour"
1999
"Gorgeous "
"Gen-X Cops"
2000
"Shanghai Noon"
2001
"The Accidental Spy"
"Rush Hours 2"
2002
"The Tuxedo"
"Highbinders"
2003
"The Medallion"
"Shanghai Knights"

Oficjalna strona:
www.jackie-chan.com

Inne:
zagraniczne:
http://jackiechanzone.virtualave.net/
www.jackiechan.com
muzyka Jackie Chana:
www.jackiechanmusic.com
polskie:
www.jackiechan.glt.pl

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.