Viet Vo Dao

KEIBO - TELESKOPOWA PAŁKA
(THE TELESCOPIC STEEL BATON - TBS)
Ryszard Dung Tien Jóźwiak

Artykuł pochodzą z książki "Combat - walka wręcz, skuteczna samoobrona Kem Vo Combat - techniki walki bronią", która przygotowywana jest obecnie do druku.

Uniwersalność tej broni polega na tym, że możemy ją stosować w dwojaki sposób, jako pałkę (tambo) i kijek (yawarę). Czyli wash & go, dwa w jednym. Pierwsi pałkę teleskopową zastosowali (i wynaleźli) Japończycy w latach 60 - tych, XX wieku. Pierwsze modele były jednak niedopracowane ze względu na mechanikę przyrządu jak i materiału z którego były wykonane. Dopiero w latach 80 - tych, amerykański ekspert sztuk walki, były policjant, autor popularnego podręcznika dla służb mundurowych - "Techniques of vigilance" (nowe policyjne bronie yawara, tonfa i baton) Kevin Parson dopracował TBS do obecnej postaci. Założył firmę Armament System and Procedures (ASP), która zajęła się produkcją i szkoleniem z zakresu pałki teleskopowej. Przede wszystkim do produkcji użyto specjalnych stopów metali dzięki czemu zwiększono odporność na uszkodzenia mechaniczne TBS jak i zmniejszono jej ciężar. Produkt firmy K. Parsona był (i jest) tak wysokiej jakości, że w USA nazwę " pałka teleskopowa" została w potocznym języku zastąpiona nazwą ASP. Techniki walki ta bronią rozwinął też ekspert JKD (Jeet Kune Do) - Jeff Imada, Japończyk zamieszkały w USA.. Postać o tyle ciekawa, że pierwszy z poza kręgu Filipińczyków opracował i przedstawił w formie książkowej techniki noża motylkowego - balisong. Jest również instruktorem nowej generacji szkoleniowców systemu JKD.

Keibo jest przyrządem skuteczniejszym w użyciu niż tradycyjna policyjna tonfa oraz prostszy jest proces nauczania posługiwaniem się.. Na swoim wyposażeniu ma ją m.in. francuska CRS. Wracając do Keibo podam w zarysie jego parametry. Schowany ma długość około 20 cm. W tym stanie nadaje się do użycia jako Yawara. Po rozłożeniu osiąga 55 cm.. Wykonany jest najczęściej z lekkiego i mocnego metalu. Spotkałem się tez z pałką teleskopową z mocnego tworzywa sztucznego. Wg. mojej opinii najpraktyczniejszy jest jednak ten wykonany z metalu, ze względu na ciężar i efekt przy uderzeniu. Pałki tego typu są kute, a najlepsze są wykonywane w amerykańskich firmach CASCO lub ASP. Inne nie zawsze trzymają określone parametry.

Sposoby otwierania

yjęcie z futerału keibo jest ważnym elementem walce. Również istotny jest sposób jej otwarcia. Kiedy chcemy zastosować pałkę teleskopową otwartą musimy mieć odpowiedni dystans. Najlepszy będzie taki, który pozwoli trzymać przeciwnika w dystansie długi i średnim.

Techniki otwierania keibo można podzielić na wahadłowe i rotacyjne. W pierwszym przypadku bronią należy gwałtownie trzasnąć z góry w dół równocześnie cofając się do tylu w celu osiągnięcia optymalnego dystansu. W otwieraniu rotacyjnym postępujemy podobnie jak w pierwszym przypadku z tą różnicą, że wykonujemy ruch kołowy nadgarstkiem. W końcowym ruchu w obu przypadkach musi nastąpić tzw. "strzał", który pozwoli otworzyć keibo. Strzał musi być na tyle mocny, że przy kontakcie z celem mechanizm teleskopu nie cofnie się, pałka musi być sztywna.

Ćwiczenia pomocnicze

W celu lepszego opanowania posługiwania się keibo przydatne są ćwiczenia pomocnicze, które poprawią naszą manualne zdolności. Są to tzw. "ósemki", różne niekonwencjonalne sposoby przechwytywania oraz ćwiczenia koordynacyjne.

Podstawowe techniki (Kihon)

Pchnięcia (tsuki) uderzenia (uchi) bloki (uke) zasłony, gardy (boheki) duszenia (juji) dzwignie (kansetsu), uniki (kawashi).
Przy nauczaniu technik Keibo musimy pamiętać, że są one oparte na technikach Tambo (lub Viet Doan Con) ale w teleskopowej pałce ruch jest krótszy. Masa i twarde krawędzie pozwalają na taki a nie inny ruch przy uderzeniu. Ze względu na ww. cechy Keibo nie uderzamy we wszystkie pkt. witalne, ale tylko w duże płaszczyzny (z wyjątkiem głowy).W przypadku Tambo czy Viet Doan Con wykonujemy szerszy ruch przy uderzeniach (ze względu na mniejszą masę i drewniane krawędzie).
Keibo, jak już wspomniałem można używać w dwojaki sposób, kiedy jest zamknięta jako yawara i tambo (lub Viet Doan Con) kiedy jest otwarta.

Techniki specjalne (katapulty - Bane)

Zasada wykonania tych uderzeń jest bardzo prosta, trzymamy drugi koniec Keibo tak, aby uzyskać efekt naprężenia (katapulty). W sprzyjającym momencie wypuszczamy naprężone koniec w cel. Głównie wykorzystujemy te techniki w średnim dystansie.

Pozycje i poruszanie się, dystans

Pozycje (gamae):
właściwie używamy tylko 2 pozycji, Chudan Gamae - pozycja wysoka (stojąca) oraz Fukko Game - pozycja niska, klęcząca. Każdą z nich dzielimy na obronne i atakujące. Jako obronne traktujemy te, które służą na przyjęcie ataku przeciwnika i pozwalają na wykonanie szybkiego kontrataku. Postawy do ataku pozwalają na wykonanie skutecznego ataku, ale zarazem umożliwiają przejście do defensywy.

Poruszanie się (shintai):
stosujemy dwa rodzaje poruszania się. Pierwsze w działaniach ofensywnych przypomina krok stosowany w kickboxingu. Pozwala na używanie w walce również technik kopnięć i uderzeń. Drugi sposób to sposób poruszania się stosowany w technikach zapaśniczych Jiu Jitsu (m.in. Tai Sabaki, Suri ashi, tsugi ashi). Służy przy technikach zapaśniczych, które wykonujemy w krótkim dystansie.

Dystans (ma ia):
użycie Keibo najwłaściwsze w długim i średnim dystansie. Długi i średni dystans pozwoli na pełne wykorzystanie broni jak i trzymanie przeciwnika na dystans co jest bardzo istotne jeżeli napastnik jest uzbrojony w nóż.
Krótki dystans jest niebezpieczny ze względu na możliwość wytrącenia broni z ręki lub jej przechwycenia. W tym dystansie nie jest też możliwe wykonanie wielu skutecznych technik, które są najskuteczniejsze.

Uchwyt naturaralny i nienaturalny

Sposób trzymania Keibo jest bardzo ważny przy wykonywaniu technik tą bronią. Uchwyt naturalny (który najczęściej stosujemy) pozwala na wykonaniu większości technik ataku, obrony i kontrataku. Trzymając Keibo musimy pamiętać o tym nie trzymać pałki przy samym końcu. Keibo musi być trzymane w ten sposób aby od końca pałka miała wolne 3 - 4 cm. Przy uchwycie nienaturalnym możemy przy pomocy pałki chronić przedramię oraz wykonywać niektóre ataki podobne do uderzeń łokciem. Uchwyt naturalny pozwoli nam walczyć Keibo w długim dystansie, nienaturalny w średnim.

Metody treningu

Po pierwsze, gdy nie możemy trenować z partnerem lub na sali treningowej możemy wykonać indywidualny trening. kata rozwija: technikę, orientację, cechy motoryczne takie jak szybkość, siłę, wytrzymałość i koordynację ruchową. Czy trzeba więcej. Należy jednak pamiętać, że w procesie nauczania Kata to tylko jeden z elementów treningu.

Trening z partnerem (dla bezpieczeństwa lepiej trenować drewniana pałką) jest kolejnym etapem w doskonaleniu technik walki. Pozwoli na wyczucie dystansu, trening uderzeń na przyrządach (worki, tarcze) substytutem mogą być stare opony samochodowe, zwykłe worki wypchane piaskiem, szmatami itp. wolny sparing (Jiu Kumite) jest najważniejszym a zarazem najtrudniejszym etapem nauczania. Przede wszystkim najważniejsze jest bezpieczeństwo ćwiczących. Filipińscy mistrzowie Arnis (walki na pałki) stworzyli do zawodów sportowych specjalny pancerz (amez). Jest on w miarę bezpieczny. Do zadań typu combat moim zdanie sam sparing w amez jest niewystarczający ze względu na niemożliwość wykonania technik zapaśniczych. Myślę, że najlepszym wyjściem jest sparing w ochraniaczach i bez. Oczywiście sparingi powinny być wykonywane bambusowymi lub wykonanymi z lekkiego drewna przyrządami. Sparingi wykonujemy wg poniższego schematu:

1. przeciwnik jest bez pałki - my uzbrojeni w tambo
2. przeciwnik jest uzbrojony w pałkę - my bez broni
3. my uzbrojeni w tambo - przeciwnik w inne przyrządy (np. nóż, łańcuch itp.)
4. my uzbrojeni w tambo przeciwko dwóch - trzech przeciwników

• najkorzystniejszy w przypadku użycia teleskopowej pałki jest atak na nogi. Eliminujemy w ten sposób przeciwnika z walki. Musimy jednak pamiętać, że napastnik może mięć ukrytą broń, dlatego też musimy zawsze zachować odpowiednią ostrożność.

• w parterze, dzięki strukturze i masie keibo możemy wykorzystać pałkę do wykonania nacisków, duszeń a nawet dzwigni. Wymaga to jednak sporego doświadczenia w walce. jest bardzo trudne do wykonania w walce z ekspertem w walce zapaśniczej.

• w przypadku walki z uzbrojonym w nóż napastnikiem musimy pamiętać o zachowaniu dystansu, który jest dla na korzystny. Przeciętna długość noża to 15 - 20 cm, keibo ponad 50 cm.30 cm różnicy pozwoli nam na wykonanie wielu efektywnych technik. zaleca się przede wszystkim atak na uzbrojoną rękę, a później dopiero, po wytraceniu broni atak na punkty witalne

Główne zasady posługiwania się keibo

"Nie stać się niewolnikiem broni" tzn. nauczyć się atakować czy bronić się tak aby broń w naszych rękach była przedłużeniem ramienia i była synchronizowana z technikami uderzeń ręką i kopnięć, przechodzić miękko z jednej techniki do drugiej tzn. ruchy w czasie akcji muszą być płynne.

Uwaga: System Kem Vo Combat jest stworzony na bazie utylitarnych technik Viet Vo Dao i Kempo Tai Jutsu. W nazewnictwie technik używany nomenklatury Kempo Tai Jutsu (KTJ) ze względu na prostotę nazw jak i również większej znajomości z zakresu nazewnictwa technik (popularne są u nas przede wszystkim japońskie MA - Karate, Judo, Aikido, Jiu Jitsu).

Powrót do spisu treści

Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.