Kolorowy napis z ideogramami: Świat Nei Jia

NR (STYCZEŃ 1999)


HISTORIA SYSTEMU MODLISZKI - TANG LANG MEN
Sławomir Milczarek

Modliszka jest stworzeniem godnym uwagi. Niesamowita szybkość reakcji oraz nieprawdopodobna wręcz siła przednich odnóży tego owada stała się inspiracją do opracowania technik walki na podobieństwo jej ruchów.

Mówimy, że system Modliszki jest klasyfikowany jako "styl walki naśladowczej" (styl naśladujący ruchy owada). Jednakże tang lang quan nie jest stylem walki naśladowczej. To dlatego, że wziął za motto waleczny duch modliszki, a nie naśladownictwo jej ruchów.

System Modliszki powstał w prowincji Shandong (Szantung). Nazwa Shandong oznacza "na wschód od gór", w odniesieniu do gór leżących na terytorium prowincji Shanxi i Henan. Przed zjednoczeniem Chin i powstaniem cesarstwa pierwsze ośrodki władzy, a także kultury i życia duchowego Chin znajdowały się właśnie w prowincji Shandong.

Grupa polskich instruktorów z mistrzem Yu Tiancheng 
przed grobem Wang Langa (twórcy systemu Modliszki)

Shandong obejmuje rozległą równinę, po której płynie ku morzu Żółta Rzeka (huang he). Pośrodku prowincji wznoszą się stare góry, które niegdyś utworzyły Półwysep Szantung. Góry te zawsze stanowiły przeszkodę dla Żółtej Rzeki "zmuszając" ją do płynięcia to na południe to na północ. Na obszarze rozległych bagien rzeka przecina Kanał Cesarski i kieruje się na północ omijając stolice prowincji Jinan. Dalej tworzy rozległą deltę wpadając w końcu do Zatoki Bohai, nad którą leży główny port prowincji Yantai (dawniej nazywany Zhifu).

Yantai, portowe miasto położone na półwyspie otoczonym z trzech stron przez wody Morza Żółtego i Zatoki Bohai. To tutaj przez wiele lat rozwijał się system Modliszki. Prowincję Shandong nazywano w przeszłości Lu lub Qilu, dlatego że na terenie znajdowały się dwa królestwa Qi i Lu. Legenda mówi, że pewnego dnia w okresie Wiosen i Jesieni (770 - 476 r. p.n.e.) król Zhuang Gong z królestwa Qi podróżował powozem przez swoje terytorium. Nagle jego powóz zatrzymał się, gdyż woźnica na drodze zobaczył modliszkę (którą w Chinach otacza się czcią), Zhuang Gong wysiadł z powozu i ostrożnie z szacunkiem przeniósł modliszkę na trawę. To zdarzenie zainspirowało go do opracowania broni, której ostrze wzorowane jest na przednich odnóżach owada. Żołnierzy uzbrojonych w tę broń nazywano "modliszkowymi żołnierzami". Około 1630 roku naszej ery chiński mistrz sztuk walki Wang Lang zainspirowany tą legendą opracował styl walki znany jako tang lang quan.

Mistrz Yu Tiancheng z grupą polskich uczniów 
przed pomnikiem Wang Langa (Yuqi)

Inna opowieść mówi, że twórcą systemu tang lang quan był opat drugiej generacji buddyjskiego klasztoru Huayansi, Shang Shan Xiahe. Jest to imię buddyjskie uzyskiwane po zostaniu mnichem. Jego imię świeckie brzmiało Yuqi. Żył on w latach 1609 - 1702. Jednakże zgodnie z powszechnym mniemaniem i dostępną literaturą, styl Modliszki został stworzony przez człowieka o imieniu Wang Lang. Jak to więc w końcu było?

Otóż Yuqi był przywódcą ludowego powstania przeciw Mandżurom (dynastia Qing), gdy więc powstanie upadło, musiał ukryć się w jednej ze wsi w górach Laoshan ("Stara Góra" - wysokość 1133 m). Odkryli go tam jednak żołnierze mandżurscy, co zmusiło go do szukania schronienia w pobliskiej świątyni Huayansi. Tamtejszy przeor przyjął go, a dla bezpieczeństwa, skropiono mu twarz wrzątkiem, tak by go nikt nie mógł rozpoznać. Później Yuqi został prawdziwym mnichem i stworzył system Modliszki. Kontaktował się jednak cały czas z przybywającymi z różnych stron przywódcami chłopskich rebeliantów. Znakiem rozpoznawczym był zwitek papieru, na którego obu stronach napisane było buddyjskie imię - Shang Shan Xiahe. Papier ten po zwinięciu powodował, że znaki Shang i Xia pokrywały się co dawało znak Wang. Stąd też Yuqi sam siebie nazywał Wang. Mówił też o sobie, że jego imię brzmi Deyizi, a pseudonim Qian Sisan. Znak czytany jako Qian wraz ze znakiem Yi czytany jest jako Wang. Znak De znaczy "dodać jedynkę" lub dodać znak " - ", natomiast Zi - syn, chłopak to inaczej Lang. Stąd też całkowite imię Wang Lang.

Przywódcy rebelianccy, by uniknąć wymieniania imienia Yuqi mówili, że idą uczyć się stylu Modliszki od Wang Langa.

Historię tę można usłyszeć od taoistycznych mnichów z gór Laoshan. Jest to chyba najbardziej prawdopodobna wersja powstania systemu Modliszki, gdyż w górach Laoshan znajduje się grób Yuqi oraz ustawiony jest pomnik ku jego pamięci. Na podstawie istniejących materiałów możemy jednak, moment powstania stylu tang lang quan przesunąć do czasów północnej dynastii Song (960 - 1127 r.). Fu Ju, przeor klasztoru Shaolin trzykrotnie rozesłał zaproszenie do mistrzów osiemnastu stylów, wywodzących się z kręgów wojskowych, aby zebrali się w klasztorze i wymienili swoje techniki. Po spotkaniu wszystkie najlepsze cechy spisano w formie książki - "Shaolin Quan Pu" - Modliszka pokonująca wroga. Można prześledzić, że w tamtych czasach wojenna taktyka Wang Langa obejmowała już listę osiemnastu mistrzów. W podręcznikach poświęconych sztuce walki nietrudno dostrzec cechy 17 stylów wchodzących w skład stylu Modliszki. W czasach Wang Langa mówiło się jednak, że modliszka pokonuje wrogów, nie wykazując jej cech charakterystycznych. Powód jest prosty: w podręcznikach opisujących qi xing tang lang quan zarejestrowano proces powstawania stylu. Podręcznik Fu Ju wchłonął już cechy innych 17 stylów oraz zsyntetyzował techniki modliszki.

Spotkałem się także z poglądem, że pierwszy cesarz dynastii Song Czao Kuangjin zakazał publikacji o tang lang quan, gdyż wcześniej pokonany został przez ćwiczącego Modliszkę.

Najpopularniejsza wersja powstania systemu Modliszki mówi, że jego twórcą był mistrz kung fu Wang Lang. Wang Lang uczył się kung fu w klasztorze Shaolin. Pewnego dnia zmierzył się z mistrzem stylu tongbei quan Dan Tong. Nie mógł go jednak pokonać. (Niektóre źródła podają, że Wang Lang został pokonany przez opata klasztoru Laoshan.) Podczas samotnego pobytu w górach Wang Lang zaobserwował modliszkę walczącą z cykadą. Cykada choć większa w walce nie miała żadnych szans. Zafascynowało to Wang Langa, złapał modliszkę i zaniósł do klasztoru. Obserwując ruchy przednich odnóży owada adaptował je do znanych sobie technik, po trzech latach opracował podstawy systemy Modliszki na tyle dobrze, że był w stanie pokonać opata klasztoru.

Ale jak było naprawdę trudno powiedzieć, być może, istniało dwóch ludzi nazwisku Wang Lang. Pierwszy żył w czasach dynastii Song, drugi na przełomie dynastii Ming i Qing. Ten drugi na podstawie odnalezionych zapisków pierwszego opracował system tang lang quan.

Widać natomiast, że qi xing tang lang quan jest wielkim osiągnięciem zespalającym techniki siedemnastu stylów i techniki modliszki, więc w podręczniku Shaolin Quan Pu ponownie się o nim nie wspomina. W ten sposób tak zawęża się okres powstania stylu tang lang quan. Potrzebne są jednak dodatkowe badania tekstów historycznych, aby móc określić dokładną datę powstania stylu.

W systemie tang lang quan, który rozwija się aż do dzisiaj ukształtowało się wiele stylów i szkół. Istnieje też część północna i południowa. Południowa szkoła uformowała się dosyć późno. Została utworzona za czasów dynastii Qing przez pochodzącego z Guangdongu Zhou Yanana. Jej cechy charakterystyczne: nan pai (odmiana południowa) dają się prześledzić od samego źródła. Istnieją zhou jia tang lang (styl rodziny Zhou), mi jia tang lang (styl rodziny Mi) i inne.

Północna grupa dzieli się głównie na trzy wielkie style: qi xing, mei hua, liu he. Najstarszą odmianą (lao jia zi) jest qi xing tang lang quan. Styl ten był bazą dla innych odmian. Chociaż wszystkie pochodzą od jednej szkoły mają swoje oryginalne cechy.

Obecnie można wymienić następujące style (odmiany) Modliszki:

1. Siedmiogwiezdna Modliszka (qi xing tang lang quan) zwana także Modliszka Lohan, Boks Modliszki Buddyjskiego Wojownika, Boks Modliszki Arhata.

2. Modliszka Kwiatu Śliwy (mei hua tang lang quan) zwana także Modliszka Taiji Kwiatu Śliwy (taiji mei hua tang lang quan)

3. Modliszka Sześciu Kombinacji (liuhe tang lang quan) zwana także Boks Modliszki Konia i Małpy lub ruan tang lang (miękka modliszka)

4. Modliszka Arhata

5. Modliszka jingang (vajra - wojownik buddyjski)

6. Modliszka nizong

7. Modliszka Błyszczącej Deski (guangban tang lang quan)

8. Modliszka Ośmiu trygramów (bagua tang lang quan)

9. Modliszka Kaczki Mandarynki (yuan yang tang lang quan)

10. Modliszka Ośmiu Kroków (ba bu tang lang quan)

11. Modliszka Nefrytowego Pierścienia (yuhuan tang lang)

12. Modliszka Twardo-Miękka (yingman tang lang quan)

13. Modliszka Przewracającej Dłoni (shuaishou tang lang quan)

14. Styl Sztywnej Modliszki

15. Modliszka Sekretnych Drzwi / Sekretnej Rodziny (mimen tang lang quan / mijia tang lang quan)

16. Modliszka Dotykania Brwi (momei tang lang quan)

17. Modliszka Ręki Sztyletu

18. Modliszka o Płaskim Grzbiecie

Spadkobiercą Wang Langa w pierwszej generacji systemu został taoista Sheng Xiao. W rzeczywistości nie mógł być on taoistą (powszechnie się tak uważa), lecz z pewnością był mnichem buddyjskim ( gdyż Sheng Xiao to tylko imię - brakuje nazwiska co jest charakterystyczne dla mnichów buddyjskich ). Choć Sheng Xiao uznawany jest za spadkobiercę systemu, jaki stworzył Wang Lang, nie mógł być jego osobistym uczniem. Jeśli przyjmiemy, że przeciętna długość życia wynosi 80 lat, a mistrz przyjmował ucznia w sile wieku, to i tak kilkadziesiąt lat dzieli żywoty obu mistrzów. Prawdopodobnie styl rozwijał się tylko wśród murów klasztornych do czasów pojawienia się Sheng Xiao.

Następcą mistrza Sheng Xiao został mistrz Li Zhizhan ( Lee Sam Tsien ), który miał dwóch uczniów, swojego bratanka Li Taibao i Wang Yongchun. Mistrz Li Zhizhan zwany Li Kuaishou (Li Szybka Ręka) pochodził z rodzinnej wioski w powiecie Pingdu z prowincji Shandong. Pewnego dnia wszedł do szkoły chang quan gdzie mistrzem był 22 letni Wang Yongchun (1854 - 1926). Widząc umiejętności Wanga mistrz Li wyśmiał go. Urażony Wang Yongchun wyzwał go do walki. Mistrz Li Zhizhan z łatwością trzykrotnie powalił młodego mistrza chang quan na ziemię. Wang Yongchun uznał swoją porażkę i pokornie na kolanach poprosił o przyjęcie go na ucznia. Przez trzy lata Li Zhizhan mieszkał w domu Wanga i uczył go stylu qi xing tang lang quan. Mistrz Li Zhizhan jest czasami utożsamiany z mistrzem Li Bingxiao, jeśli fakt ten byłby prawdziwy to potwierdzałoby to, że system Modliszki ma jeden wspólny pierwowzór.

Niektóre źródła uznają właśnie mistrza Wang Yongchun za twórcę Siedmiogwiezdnej Modliszki. Wang Yongchun w czasach dynastii Qing był jednym z ostatnich ke wu ju czyli instruktorów wojskowych z dynastii Ming. Pochodził z Fushan (prowincja Szantung), w wieku 15-16 lat uczył się długiej pięści od taoisty Li, później uczył się didang quan z Wendeng. W 14 panowania cesarza Guangxu rozpoczął naukę Modliszki od mistrza Li Zhizhana. Wang połączył uderzenie siedmiu gwiazd z krokami i zahaczeniami z technikami z chang quan i didang quan tworząc odrębny styl. Wykorzystał rodzinny znak - herb de kui tang i nazwał swój styl qi xing tang lang quan.

Przy czym kui jest najważniejszą gwiazdą w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Ciało jest siedmioma gwiazdami z czego głowa jest właśnie kui. Kroki są ustawione zgodnie z kierunkami gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.

Najlepszym uczniem i spadkobiercą mistrza Wang Yongchun został mistrz Fan Xudong. Mistrz Fan Xudong był bogatym kupcem jedwabiu mieszkał w należącej do rodziny Fan rezydencji Da Hai Yang (Wielkie Morze Yang) w Yantai.

Był postawnym mężczyzną ważył około 120 kilogramów, nazywano go Fan Olbrzym ponieważ jako kupiec jedwabiu był bardzo bogaty, kung fu nauczał dla przyjemności. Około 1875 roku mistrz Fan wziął udział w turnieju wolnej walki na Syberii gdzie pokonał wszystkich swoich przeciwników. Mistrz Fan Xudong zyskał duży rozgłos kiedy to pewnego dnia przechodząc przez łąkę został zaatakowany przez dwa byki. Pierwszego złapał za rogi następnie uderzeniem ręki złamał mu kark, drugiego zabił kopnięciem w brzuch. Zwykle salą mistrza Fana zarządzał jego uczeń Yang Weixin. Oprócz niego jeszcze trzech uczniów mistrza Fan Xudong zdobyło sławę byli to Guo Jialu, Lin Jingshan i Luo Guangyu.

Mistrz Lin Jingshan

Mistrz Lin Jingshan urodził się rankiem 4 października 1885 roku w wiosce Jiangtuan, powiat Laiyang, miasto Yantai. Zmarł 1 czerwca 1971 w szpitalu miasteczka Jiangtuan, mając 86 lat.

Gdy Lin Jingshan miał 25 lat starszy uczeń Yang Weixin wdał się w bójkę z konkurencyjną szkołą Modliszki Kwiatu Śliwy, w jej wyniku dwóch uczniów tej szkoły poniosło śmierć. Tylko dzięki znajomościom i pieniądzom mistrza Fan Xudonga Yang Weixin spędził jeden rok w więzieniu, następnie wyjechał do Szanghaju. Z tego też powodu mistrz Fan Xudong przekazał zarządzanie salą i nauczanie uczniów mistrzowi Lin.

Mistrz Luo Guangyu

Drugim słynnym uczniem mistrza Fan Xudonga był Luo Guangyu, który urodził się w 1888 roku w Yantai. W 1906 roku rozpoczął naukę qi xing tang lang quan. U mistrza Fan uczył się przez 7 lat. Luo Guangyu z zawodu był szewcem. Ale to nie przynosiło specjalnych dochodów, mistrz Fan Xudong pomógł mu wyjechać do Szanghaju, aby tam prowadził zajęcia stylu Siedmiogwiezdnej Modliszki. Luo Guangyu wyjechał z Yantai w 1913 roku. W Szanghaju został głównym instruktorem kung fu w Stowarzyszeniu Atletycznym Jing Wu. W 1932 roku mistrz Luo Guangyu wyjechał do Hongkongu, gdzie również prowadził zajęcia w tamtejszym oddziale Stowarzyszenia Jing Wu. Mistrz Luo uznawany jest za jednego z trzech najlepszych nauczycieli tego Stowarzyszenia. Według Chińskiej Encyklopedii Wushu Luo Guangyu powrócił do Szanghaju w 1942 roku gdzie dwa lata później zmarł. Najbardziej znanym uczniem (co w cale nie oznacza, że najlepszym) mistrza Luo w Hong Kongu był Huang Hanxun (w dialekcie kantońskim Wong Hon Fun) zwany "Królem Modliszki". Uczył się on około 8 lat i w wieku około 20 lat został wysłany do Macau aby tam popularyzować styl Modliszki. Niestety zmienił on wiele z tego co zdążył nauczyć się od mistrza Luo dodał także wiele technik południowego Shaolinu. To właśnie dzięki Huang Hanxun styl Modliszki bardzo już zmieniony trafił do USA i Europy.

W tych samych latach kiedy mistrz Luo Guangyu przebywał w Szanghaju nauczał tam też mistrz Yang Weixin. Nauczał on jednak tylko wąską grupę uczniów w szkole nie mającej nic wspólnego ze Stowarzyszeniem Atletycznym Jing Wu. Większość uczniów, którzy mogą się powołać na niego jako swojego nauczyciela pochodziła z Yantai. Mistrz Yang Weixin zmarł prawdopodobnie gdzieś około 1945 roku w Szanghaju.

Obecnie większość mistrzów nauczających Siedmiogwiezdnej Modliszki w Szanghaju, Hongkongu, Singapurze, Malezji, Filipinach, Kanadzie, USA czy na Tajwanie to uczniowie mistrza Luo Guangyu lub jego uczniów. W Yantai przede wszystkim nauczają uczniowie mistrza Lin Jingshana. Jego najlepsi uczniowie to bracia Yu Tiancheng i Yu Tianlu, oraz Yu Zhenhai. Praktycznie tylko w Yantai można obecnie nauczyć się oryginalnego przekazu systemu tang lang men.

Przez dwa lata uczniem mistrza Lin Jingshan był filmowy sifu z "Klasztory Shaolin" mistrz Yu Hai. Yu Hai uważany jest za twórcę większości form sportowych Modliszki, które nie mają nic wspólnego z tradycyjnym systemem Modliszki. Obecnie spadkobiercą linii mistrza Lin Jingshana został mistrz Yu Tiancheng.
linia przekazu

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.