magazyn Świat Nei Jia
NR 41 (GRUDZIEŃ 2005)

Taijiquan

TRZECIA WŁAŚCIWOŚĆ: RUCH SPIRALNEGO ROZWIJANIA JEDWABIU W PRZÓD I W TYŁ

Tłumaczenie z angielskiego: Małgorzata Kondratowicz

Materiał udostępniony przez Warszawską Szkołę Tai Chi - "YMAA Warszawa"


 

    Podręczniki boksu Taiji głoszą:
  1. Poruszanie energii (yun4 jing4) jest jak ciągnięcie jedwabiu;
  2. Poruszanie energii jest jak rozwijanie jedwabiu (motaniejedwabiu);
  3. Gdy się otwierasz czy rozpościerasz lub też zapadasz, nie wolno ci nigdy odchodzić od [kształtu symbolu] Taiji;
  4. Kiedy najsubtelniejsza dłoń rozpoczyna przemierzać [koło] Taiji, jejślady całkowicie przekształcają się w nicość.

Z czterech powyżej wymienionych zasad możemy zauważyć, że kształt ruchów Taiji Chuan musi przypominać rozwijanie jedwabiu. Jedwabną nić [z kokonu] ciągnie się ruchami zaokrąglonymi, a ponieważ sprowadza się to do prostego ciągnięcia oraz zataczania kół, w naturalny sposób tworzy się kształt spirali, która jest połączeniem przeciwności - tego co proste i tego co wygięte. Zarówno energia rozwijania jedwabiu jak i energia ciągnięcia jedwabnej nici odnoszą się do tej właśnie idei. Ponieważ w procesie odwijania, rozszerzania na zewnątrz i ciągnięcia z powrotem, wszystkie cztery kończyny podobnie tworzą rodzaj ruchu po spirali, dlatego też podręczniki boksu mówią, iż czy to w ruchach dużych i rozpostartych, czy też w ruchach zwartych, niewielkich. Absolutnie nigdy nie wolno odejść od tego rodzaju energii Taiji, która jednoczy przeciwieństwa. Gdy biegle opanuje się tę sztukę, koło rozwijania jedwabiu staje się w miarę ćwiczenia coraz mniejsze, aż dojdzie do poziomu, gdzie jest ono obecne, ale żadne koło nie jest widoczne, na tym poziomie można je rozpoznać jedynie intencją (1). Z tego właśnie powodu trzecia charakterystyka (przyp. redakcji - Pozostałe są opisane w innych materiałach) Taiji Chuan mówi, że jest to ćwiczenie, które jednoczy przeciwieństwa rozwijania jedwabiu zarówno do przodu jak i do tyłu.

I. Istota ruchu przypominającego rozwijanie jedwabiu

Kiedy mówimy, że ruchy w Taiji Chuan muszą przypominać rozwijanie jedwabiu lub ciągnięcie jedwabnej nici, oba te wyobrażenia oznaczają, że ruch odbywa się po linii mającej kształt zbliżony do spirali. Jednocześnie ten ruch spiralny musi przesuwać się po krzywej - w dużej mierze podobnie jak droga, którą przemierza kula podążając spiralnym gwintem w lufie pistoletu tak, aby podczas poruszania się w przestrzeni wykonywała właściwe obroty po linii spiralnej a także ma trajektorię wzdłuż innej linii - tej po której kula uderza w cel. Energia rozwijania jedwabiu w Taiji Chuan posiada tę samą właściwość.

Rys. 1 - Rozwijanie jedwabiu w przód i w tył
A. Rozwijanie jedwabiu lewą ręką
B. Rozwijanie jedwabiu prawą ręką

Wyjaśnienie:

1. Linia ciągła to rozwijanie jedwabiu shun (w przód), natomiast linia przerywana to rozwijanie jedwabiu ni (w tył).

2. Ponumerowane punkty na wykresie to miejsca, gdzie rozwijanie jedwabiu shun i ni zamieniają się.

II. Funkcja energii poruszającej się po spiralach w stylu rozwijania jedwabiu

Jeśli podczas ćwiczenia Taiji ręce zwyczajnie prosto się rozkłada i prosto wycofuje bez obracania dłoni, a nogi zginają się w ruchu do przodu i osadzają w ruchu do tyłu bez towarzyszącego temu skrętu w lewo i w prawo, spowoduje to powstanie błędu bezpośredniego przeciwdziałania siłą przeciwko sile (patrz rys. 2). W celu skorygowania tego błędu musimy używać energii spiralnej. Ponieważ krzywa spiralna prowadząca promień zmienia się, gdy jakikolwiek nacisk działa przeciwko temu spiralnemu biegunowi, można z łatwością skierować tę siłę w pustkę i w ten sposób ją przemienić. Jest to naukowe przedstawienie przemiany energii.

Rys. 2 - Prosty ruch po krzywej

Rys. 3 - Spiralny ruch rozwijania jedwabiu

Nazwa "Taiji" pochodzi od spiralnego ruchu rozwijania jedwabiu. (Uwaga redakcji : Amerykański tłumacz chińskiego tekstu użył takiego określenia aby nie ingerować zbytnio w tekst zachowaliśmy go ale się z nim nie zgadzamy) Taki sposób spiralnego ćwiczenia jest typowy dla Chin i nie spotyka się go nigdzie indziej w świecie. Z punktu widzenia treningu fizycznego może on pomóc "połączyć wszystkie stawy" podczas poruszania się i pchania oraz wpływa pozytywnie na "dopasowanie tego co wewnętrzne do tego co na zewnątrz" i spełnia warunek "jeśli jeden element porusza się, wszystkie części się poruszają". Pełni on również funkcję pewnego rodzaju masażu organów wewnętrznych. Jednocześnie podnosi ducha objawiającego się na zewnątrz, wpływa pozytywnie na mózg jak i wzmacnia postawę i organy całego ciała. Dodatkowo energia rozwijania jedwabiu ma istotne znaczenie dla zastosowań bojowych. Sednem bojowych zastosowań Taiji Chuan jest zrozumienie prawdy wyrażonej w "poznaj siebie i poznaj swojego przeciwnika" oraz "znaj możliwości i mocne strony". Energię rozumienia można podzielić na dwie kategorie:

Jeśli chcesz pogłębić samoświadomość zdobytą w ćwiczeniu formy, musisz nauczyć się wykonywania ruchu całym ciałem. Umiejętność tę zdobywa się poprzez dopasowanie wnętrza i tego co na zewnątrz oraz czyniąc wszystkie stawy powiązanymi ze sobą, a obie te rzeczy powstają z ruchów rozwijania jedwabiu w sposób spiralny. Dlatego właśnie energia rozwijania jedwabiu jest niezwykle ważna dla zastosowań bojowych.

III. Typy energii rozwijania jedwabiu i ich główne punkty

Rys. 4 - Dwanaście typów rozwijania jedwabiu

Zależnie od jakości i możliwości energię rozwijania jedwabiu Taiji Chuan można podzielić na dwa główne typy. Pierwszy to rozwijanie jedwabiu "do przodu" (shun), w którym dłonie obracają się od skierowanych do wewnątrz do skierowanych na zewnątrz. W ramach tej grupy prawie wszystko składa się z energii Peng - odparowanie (patrz linie ciągłe na rys. 1). Drugi typ to rozwijanie jedwabiu "do tyłu" (ni), gdzie dłonie obracają się z ustawienia na zewnątrz do skierowanego do wewnątrz. W ramach drugiej grupy przeważa energia Lü - ściągnięcie (patrz linie przerywane na rys. 1). Te dwie kategorie rozwijania jedwabiu pojawiają się w każdym ruchu Taiji Chuan i są dostrzegalne od jego początku do zakończenia. W rezultacie wszystkie ruchy zawierają przemianę dwóch energii: peng oraz lü, są to podstawowe przeciwieństwa wśród ruchów, a jednocześnie przechodzą w siebie na zmianę w jednorodnym kontekście. Uwzględniając różnice w pozycjach i przemianach, oba te rodzaje rozwijania jedwabiu mogą dalej być podzielone na pięć typów (patrz rys. 4). Ustawienie rozwijania jedwabiu lewo - prawo oraz góra - dół tworzy razem pełne koło. Jeśli do tego dodać: do wewnątrz - na zewnątrz, dwuwymiarowe koło na płaszczyźnie przemieni się w koło trój-wymiarowe i właśnie tę cechę musi posiadać spiralny ruch Taiji. Następnie, aby lewa i prawa powracały do początku, przyklejając się i podążając za przeciwnikiem, wszystkie stawy połączone są tak, że całe ciało pracuje jak jedność, dodajemy dwie pary: duże - małe oraz natarcie - wycofanie, aby zaspokoić szczególne potrzeby związane kondycją i zastosowaniami. A zatem w każdym ruchu Taiji Chuan, oprócz podstawowych rodzajów rozwijania jedwabiu "do przodu" i "do tyłu", istnieją jeszcze co najmniej trzy pary ustawienia rozwijania jedwabiu połączone razem. Jeśli tylko zrozumie się zasadę tworzenia kół w poruszaniu, będzie to stanowić konkretne źródło pomocy zarówno w nauce jak i przy poprawkach, co uczyni praktykę o wiele łatwiejszą. Kiedy tylko w swoich ćwiczeniach czujesz, że ruch wydaje się nieprawidłowy lub brakuje energii, możesz to skorygować dostosowując talię lub nogi do poprawnej pozycji w miejscu gdzie rozwijanie jedwabiu jest błędne, wówczas można poprawić ruch. Tak więc dobre zrozumienie rozwijania jedwabiu może stanowić użyteczne narzędzie samo-korekty. Przyjrzyjmy się kilku przykładom, które to zilustrują.

Jak pokazują dwa powyższe przykłady, mimo iż różne ruchy Taiji Chuan zdają się mieć niezmiernie wiele różnych kształtów i różnych sposobów przejścia, jeśliby techniki te przeanalizować z punktu widzenia stosowanego w nich podstawowego rozwijania jedwabiu, okazują się właściwie niezwykle proste. Każdy ruch Taiji można zakwalifikować do jednej z trzech kategorii rozwijania jedwabiu: "podwójne ", "podwójne " i "raz raz ", tak więc można użyć tej metody do analizowania i pracy nad często ćwiczoną formą i umieścić ją w formacie wykresu, co może stać się dobrym sposobem wspomagania ćwiczeń. Z tego rodzaju pomocą można zrozumieć różne rodzaje energii i osiągnąć 'wnętrze i zewnętrze dopasowane do siebie' jak również 'stawy powiązane ze sobą' i w ten sposób poprzez poprawę elastyczności osiągnąć prawidłowe postawy.

IV. Zrozumienie Ruchu Spiralnego

Rozwijanie jedwabiu - trzecia charakterystyka, dała nazwę Taiji i działa w sposób jaki opisano wcześniej. To właśnie dlatego nasi przodkowie, aby ułatwić adeptom prawidłowe wykonywanie ruchów przypominających rozwijanie jedwabiu, w "Dyskursie Taiji Chuan" [Taiji Chuan Lun] zamieścili rozdział poświęcony właśnie temu tematowi jako praktyczne streszczenie sposobu poruszania energii. Pierwszy rozdział omawia energię rozwijania jedwabiu. Aby opanować trzecią charakterystykę Taiji, należy podczas wykonywania ćwiczenia porównywać [swoje ruchy] do zawartych tam zapisów i czynić to regularnie jako standard podczas ćwiczenia formy, co umożliwi zdobycie prawidłowej postawy i ruchów. Poniżej streścimy i wyjaśnimy ten fragment.

(1) Pojmowanie Trzeciej Charakterystyki Poprzez "Wewnętrznego Ducha"

(2) Pojmowanie Trzeciej Charakterystyki Poprzez Wymiar Energii

Rys. 7 - Rozwijanie jedwabiu nie może mieć zakańczania i wznawiania
(Tekst poniżej i powyżej: "Ta część nie może mieć zakończenia ani wznawiania")
(Tekst lewy i prawy: "Obszar przejściowego złożenia (W orginale: "Transitional folding area")")
(Słowa w kołach po lewej i prawej stronie: "Powoli")
(Górny środek: Powoli ---------> przyspieszenie energii ------------> Szybko)
(Niższy środek: Szybko <-------- przyspieszenie energii <----------- Powoli)

Podsumowując, trzy powyższe zapisy wyjaśniają jak w procesie rozwijania jedwabiu, które jest także procesem poruszania energii, należy unikać błędów ześlizgiwania, wgłębień i uwypukleń oraz zakańczania i wznawiania. Jeśli występuje chociaż jeden z tych trzech błędów, rozwinięcie prawidłowych funkcji energii rozwijania jedwabiu nie będzie możliwe - jest to problem, którego nie wolno w swojej praktyce bagatelizować. Aby ułatwić zrozumienie tego zagadnienia, podsumuję teraz wskazówki:

Przypisy:

[przypisy autora do oryginalnej wersji chińskiej]

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.