magazyn Świat Nei Jia
NR 29 (KWIECIEŃ 2003)
SPECJALNE JUBILEUSZOWE WYDANIE

logo

Viet Vo Dao

ŚWIĘTO TET, WIETNAMSKI NOWY ROK - ROK KOZY (QUY MUI) 4883B R.
Ryszard Jóżwiak

ryszard.jozwiak@pgnig.pl
http://voviet.w.interia.pl

Święto Tet jest niezwykle hucznie obchodzone przez Wietnamczyków. Czym jednak różnią się lub jakie są podobieństwa w obchodach nowego roku w Europie a w Wietnamie? z pytaniem zwróciłem się do pana Anh Tuan Truonga - mojego wieloletniego przyjaciela, szefa największej w Polsce orientalnej restauracji - Dong Nam oraz przewodniczący Towarzystwa Społeczno - Kulturalnego Wietnamczyków w Polsce.

Anh Tuan Truong - ATT
Ryszard Jóźwiak - RJ

RJ - Mamy obecnie Rok Kozy, co on oznacza w wietnamskim horoskopie?

ATT - W horoskopie chińskim jest 12 zwierząt. Każdy człowiek przypisany jest jednemu ze zwierząt - cykl trwa 12 lat, a więc co 12 lat powtarza się dany znak horoskopu. Ludzie, którzy urodzą się pod tym znakiem czeka dobre i spokojne życie. Jest nawet takie przysłowie wietnamskie, które mówi "najlepiej urodzić się w roku konia i kozy to są najlepsze lata, kiedy można przyjść na świat". Ludzie wschodu uważają te dwa znaki jako najbardziej szczęśliwe.

RJ - Jakie są różnice w obchodach święta TET w Wietnamie a w Polsce?

ATT - Jest to przede wszystkim święto rodzinne, podobnie jak w Polsce święto Bożego Narodzenia. Rodzina stara się spotkać, nawet ta z odległych stron. Różnica pomiędzy nowym rokiem obchodzonym w Polsce, a świętem Tet polega na innych obrzędach i obyczajach. Przede wszystkim związane jest to z kultem przodków. W Polsce żyje mała społeczność Wietnamska, tak więc przebieg święta jest bardzo podobny nie mniej w Wietnamie jest obchodzony bardziej hucznie. W Polsce staramy się zachować te najważniejsze elementy naszego święta.

RJ - Jak wygląda przebieg święta Tet?

ATT - Przygotowania rozpoczynają się już na dwa tygodnie przed świętem: od zakupów, dekoracji domu. W dniu 23 grudnia ludzie składają hołd "Buddzie Kuchni" Wg. tradycji ten "król kuchni" jedzie do nieba i składa "całoroczny raport" o całej rodzinie. Dla niego szykuję się specjalną ucztę złożoną m.in. z dwóch karpi i owoców, zapala się kadzidła na stole. W ten sposób niejako "przekupuje się" Niebo, aby następny rok był szczęśliwy. Następnie szykuje się specjalne ciasto ryżowe, którego tradycje wykonania sięgają ponad 4 000 lat!. Ciasto ma kształt kwadratowy (gdyż podobno ziemia miała taki kształt). Ciasto jest zawijana liściem "dong", nadziewane mięsem wieprzowym i grochem zielonym, przyprawione solą i pieprzem Ciasto gotuje się w wodzie do 12 godzin. Najlepszy kucharz w rodzinie szykuje też specjalne smakołyki, które kładzie się na ołtarzu przodków. W chwili nadejścia Nowego Roku cała rodzina składa sobie życzenia i modli się do przodków. W pierwszy dzień świąt odwiedza się najbliższą rodzinę, a na drugi i trzeci dzień odwiedza się przyjaciół.

RJ - Co w kulturze Wietnamu oznacza taniec smoka?

ATT - Taniec smoka ma również bardzo długą historię i tradycję. Często wykonywany jest pod rytm bębenka i nie wymaga dodatkowych instrumentów. W tradycji dalekiego wschodu są cztery najbardziej cenione zwierzęta. Są nimi smok, tygrys (albo lew), żółw oraz feniks. Smok (lub tygrys) w legendach są zwierzętami wegetariańskimi, pojawiają się tam gdzie jest szczęście i dobro. Tak więc każdy chce ugościć u siebie smoka lub tygrysa. W tańcu dużą rolę odgrywa człowiek, który przyodziewa wesołą maskę. Jego zadaniem jest przyprowadzić zwierzę (zachęcić do przyjścia) do danego domostwa. Głos bębna lub dzwonka też ma znaczenie w całej ceremonii - ma zachęcić smoka do odwiedzin. Taniec może być wykonywany albo z głową smoka, albo tygrysa w zależności od tradycji rejonu.

RJ - Czy są różnice pomiędzy zwyczajami obchodów święta Tet w Wietnamie i Chinach?

ATT - Na pewno są duże wpływy chińskich tradycji w obchodach święta Tet. Wietnam był swego czasu prawie 1000 lat pod okupacją "Państwa środka". Jedną z tradycji na pewno wywodzącej się z chińskich obyczajów jest pożegnanie "króla kuchni". Nazwa święta TET NGUYEN DAN jest również pochodzenia chińskiego.

RJ - Święto Tet jest oczywiście najbardziej znanym świętem. Jakie byś wymienił inne ważne święta, które są obchodzone w Wietnamie?

ATT - Na pewno należy wymienić "Święto Księżyca", które obchodzone jest w sierpniu. Następnie to odpowiednik polskiego "Święta zmarłych", które w Wietnamie obchodzone jest w marcu.

RJ - Czy Wietnamczycy mieszkający w Polsce kultywują swoje tradycje, czy zapominają o nich, starając się całkowicie zasymilować w kraju, w którym żyją?

ATT - W zachowaniu tradycji głównie są zainteresowani ludzie w średnim wieku, mający już rodzinę, pochodzący z Wietnamu i pamiętający swoje tradycje. Natomiast w przypadku młodych ludzi, urodzonych już w Polsce, którzy chodzą do polskiej szkoły dużo zależy od rodziców. Jeżeli ich rodzice przekazują im tradycję i kultywują stare zwyczaje nie ma problemu. Jest tu podobna sytuacja jak w wypadku polskiej emigracji. Nasze stowarzyszenie organizuje przynajmniej dwa razy w roku spotkania z Wietnamczykami w celu przypomnienia o najważniejszych tradycjach i obyczajach z kraju przodków, tak aby nie zostały one zapomniane przez młodą generację.

RJ - Jak wiesz mnie najbardziej interesują sztuki walki dlatego więc pozwolę sobie zadać pytanie z tej kategorii. Ilu jest w Polsce ekspertów Vo Co Truyen(1) - tradycyjnej sztuki walki? Czy nauczają oni swoich technik?

ATT - W czasie moich rozmów z kolegami z Wietnamu przebywającymi w Polsce rozmawiałem na temat sztuk walki. Okazuje się, że wielu z nich w przeszłości zajmowało się treningiem Vo Co Truyen w swoich rodzinnych szkołach. Jeżeli ktoś podjął by się zorganizowania spotkania różnych kierunków wietnamskich sztuk walki oni chętnie przybyliby na nie i przedstawiliby techniki ze swoje szkoły(2).

RJ - Co Twoim zdaniem mogliby Wietnamczycy ze swojej kultury, tradycji przedstawić Polakom?

ATT - Historia Polski i Wietnamu są podobne. Aby przeżyć, zarówno Wietnamczycy jak i Polacy wytworzyli swoistą strategię i techniki walki. W Wietnamie przybrało to formy Viet Vo Dao. W Polsce szermierki, walki lancą. Niepowtarzalni na pewno byli husarze czy ułani. Ciekawy dla Polaków na pewno byłby Wietnam od strony turystki. Jest wiele miejsc, które są nie mniej atrakcyjne (pod każdym względem) niż te w Tajlandii czy Chinach.

RJ - Jak Wietnamczycy postrzegają Polskę, Polaków - jak w ogóle się asymilują w naszym kraju?

ATT - Wietnamczycy mają taką naturę, że starają się i potrafią przystosować do każdych warunków. Łatwo nawiązują kontakty z innymi nacjami, nie są środowiskiem zamkniętym. Jako dowód na to można przedstawić pismo wietnamskie, które jako jedyne w Azji posiada alfabet łaciński.

Kończąc serdecznie dziękuję za rozmowę i życzę wszystkim Wietnamczykom żyjącym w Polsce - Szczęśliwego Nowego Roku - Chuc Mung Nam Moi


1./ - Vo Co Truyen jest współczesną nazwą starego terminu - Vo Thuat odnoszącego się do tradycyjnych ( często rodzinnych ) sztuk walki. Obecnie w Wietnamie rozwijają się dwa nurty narodowych sztuk walki. Pierwszy to Vovinam Viet Vo Dao, które jest miksem starych sztuk walki - Vo Thuat z Jiu Jitsu, Muay Thay oraz Vat - tradycyjnymi wietnamskimi zapasami oraz drugi nurt to Vo Co Truyen.
 
2./ - Viet Vo Dao Polska zamierza zorganizować takie spotkanie po mistrzostwach świata w Wietnamie, które odbędą się w lipcu 2003 r.



Od lewej: Anh Tuan Truong, Ryszard Jóźwiak,
Natalia i Jolanta Jóźwiak oraz ks. Edward Osiecki
- duszpasterz Wietnamczyków w Polsce.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.