Kolorowy napis z ideogramami: Świat Nei Jia

NR 12 (CZERWIEC 2000)

Xing I

XING I - TAOISTYCZNA SZTUKA WALKI PIĘCIU ELEMENTÓW (*)
Carlos A. Moreira
Tłumaczyła Laura Sutkowska

technika Xing I - 10 kB

Podobnie, jak to się dzieje z większością stylów wewnętrznych, początki Xing I toną w mrokach tajemnicy. Jego powstanie jest przypisywane mitycznemu generałowi Yueh Fei, który według przekazu i legendy żył w czasach panowania dynastii Sung (960-1127). Inna tradycja mówi o zapoczątkowaniu stylu przez wędrownego mnicha z klasztoru taoistycznego. Wydaje się, że nie można traktować żadnego z tych przekazów jako zapisu ściśle historycznego, gdyż generałowi Yueh Fei przypisuje się również stworzenie stylu Szponów Orła (Yin Jan) jak i wielu, wielu innych.

Podobnie, odległa od rzeczywistości historycznej, jest tradycja wskazująca na Bodhidharmę (jeżeli rozpatrujemy jej najpopularniejszą wersję). Bodhidharma, znany też jako Da Mo, był pierwszym patriarchą buddyzmu Zen w Chinach, który zamieszkiwał w legendarnej świątyni Shaolin w prowincji Honan w VI w. n.e. Jemu, podobnie jak generałowi Yueh Fei, przypisywane jest utworzenie wielu systemów i metod szkolenia, chociaż nie przetrwały żadne dowody historyczne. Poza tym, Xing I jest bardziej związane z zasadami taoizmu niż buddyzmu Zen. Najbardziej spójna wersja historycznych początków Xing I została przekazana mi przez Mistrza Su Yu Chang'a, który posiada ogromną wiedzę na temat historii Wu-Shu w ogólności, a szczególnie systemów wewnętrznych.

Zgodnie z przekazem Mistrza Su Yu Chan'a prawdą jest, że początki tego stylu zostały stworzone przez generała Yeuh Fei, ale jako adaptacja wcześniejszego systemu Pa-Chi (Ośmiu Najlepszych), studiowanego przez taoistycznego mnicha o imieniu Chou Ton.

Ponieważ w tamtej epoce możliwości ruchowe żołnierzy w zbrojach były ograniczone, Yeuh Fei usystematyzował pięć podstawowych układów ruchu (pięć elementów), wprowadzając twarde przejścia, krótkie i stabilne, mimo to dość wysokie, tak aby mogły być wykonywane przez żołnierzy w pełnym rynsztunku. Pomijając to, że Pa Chi jest starsze niż Xing I, bez wątpienia oba te style wykazują wiele podobieństw.

Po czasach generata Yueh Fei nazwa Xing I znika na wiele stuleci i nie zostały wpisane żadne imiona tych, którzy przekazywali ten styl z pokolenia na pokolenie.

Uznawane są trzy główne odmiany Xing I, rozwijające się na terytoriach trzech prowincji Chin - Honan, Hopei i Shen-si. Tradycja skłania się do uznania szkoły Shen-si jako najstarszej z wymienionych. Pierwszym mistrzem stylu, o którym wspominają kroniki po długiej przerwie, był Chi Lung Feng, znany również pod imieniem Chi Chi Ke. Zgodnie z przekazem, był już mistrzem Sztuk Wojennych, kiedy poznał Xing I od pewnego mnicha taoistycznego między rokiem 1637 i 1661. Obojętnie, czy ta wersja jest prawdziwa, czy też Xing I ukształtował się jako owoc studiów i praktyki Sztuk Wojennych w regionie Ching Nan, faktem jest, że wszystkie trzy szkoły, podobnie jak i inne szkoły taoistyczne wskazują na Chi Lun Feng'a jako na pierwszego, w pełni historycznego przedstawiciela stylu.

Wielu wojowników stylu Xing I zdobyło sławę i przeszło do legendy w Chinach. Pośród nich najważniejszymi byli Li Nen Jang, niepokonany w technice Pi Chuan (technika "rozcinania", element metalu), czy też Kuo Yun Shen (nie należy go mylić z Ku Yu Chang, który praktykował styl Shaolinu Północnego, a swoją wiedzę o Xing I nabył od Su Lu Tanga, ucznia Kuo Yun Shen'a). Ten ostatni wkroczył do historii Sztuk Wojennych dzięki swojej słynnej walce z Tong Choi Chen'em, pierwszym patriarchą stylu Pa Kua. W starciu tym obaj przeciwnicy dokładali wszelkich starań, ale walka pozostała nierozstrzygnięta.

Wynikiem tego remisu była wymiana wiedzy, która jest kontynuowana po dzień dzisiejszy. Z zasady studenci Xing I rozpoczynają także naukę Pa Kua i na odwrót.

Su Lu Tang jest jednym z najsłynniejszym Mistrzów omawianego stylu. Jego wielkie umiejętności w zakresie wspomnianych dwóch sztuk uczyniły z niego jednego z najlepszych nauczycieli swego czasu. Sun Lu Tang dzielił się swoją wiedzą z Ku Yu Cheug'iem "Dłonią z Żelaza", reprezentującym styl Północnego Shaolin (Ben Shao Lin Meu lub inaczej Bak Siu Lum Moon), jak wspomniano powyżej. W szkole Sun Lu Tanga nauczano formy Lien Ju, pochodzącej od taoistycznego mnicha, która była syntezą wielkiego doświadczenia, zdobytego w ciągu pokoleń praktykujących style wewnętrzne. Jest ona uważana za "formę tajemną", którą przekazuje się tylko tym uczniom, którzy cieszą się pełnym zaufaniem mistrza. Tak jest w przypadku mojego mistrza Chan Kwok Wai, który studiował oba systemy, między innymi u mistrza Yen Sheung Mo, bezpośredniego spadkobiercy Ku Yu Cheung'a. Mistrz Chan Kwok Wak przebywa już prawie od trzydziestu lat w Brazylii. Zachowuje on wiedzę na temat Xing I oraz Pa Kua tylko dla uczniów ze znacznym poziomem doświadczenia, co najlepiej obrazuje wagę i trudność tkwiącą w systemach wewnętrznych.

Podczas gdy w Pa Kua i Tai Chi punkt ciężkości tkwi w krągłości ruchów i braku napięć w czasie ich wykonywania aby ułatwić i wzmocnić przepływ energii Chi przez ciało, Xing I stosuje, w tym samym celu, rozszerzanie i kurczenie, działania Yin przeplatane działaniami Yang, aby wzmocnić Chi dzięki temu, co określamy różnicą potencjałów Yin i Yang. Bez wątpienia, na bardziej zaawansowanym poziomie studiów Tai Chi i Pa Kua, również znajdujemy ten typ ćwiczeń. Dla przykładu, w Tai Chi stylu Chen jest forma "Strzelająca Pięść", w której siła ciosów jest podobna do stosowanej w Xing I (nie da się ukryć, że niewielu ludzi na świecie jest ją w stanie wykonać).

Podobnie w Pa Kua nauka zaczyna się od ruchów łagodnych i miękkich, podobnie jak w Tai Chi, i stopniowo studiujący wzrasta w swoich umiejętnościach do poziomu, na którym może odczuwać rzeczywisty przepływ energii Chi przez swój organizm.

Kurczenie i rozciąganie, kształtowanie "różnic potencjału" Yin i Yang w Xing I osiąga się dzięki połączeniom ruchów otwartych i zamkniętych, krągłych i wzdłuż linii prostych, łagodnych i ostrych, atakujących i obronnych. Aby zobrazować tę generalną zasadę, podam następujący przykład - jeżeli pięści pozostają zaciśnięte (Yin), mięśnie tułowia pozostają rozciągnięte (Yang), jeżeli jedna ręka się wysuwa (Yang), to druga się cofa (Yin). Są to typowe działania stylu.

Bez wątpienia, podstawy Xing I są oparte o Teorię Pięciu Elementów (Wu Hsing). Mówi ona, że w naturze jest pięć podstawowych kategorii, które występują w powiązaniach destruktywnych lub też kreatywnych. W cyklu budującym metal wspomaga wodę (dla przykładu: ze skał wytryskują źródła), woda wspomaga drewno (woda jest czynnikiem sprawczym życia roślin), drewno wspomaga ogień (dzięki niemu płonie ), a następnie ogień wspomaga ziemię (popioły przekształcają się w glebę), i na koniec ziemia wspomaga metal (ze zbijających się drobin ziemi powstają minerały).

technika Xing I - 11 kB

W ciele człowieka mają te elementy odpowiedniki w 5 układach organów i tkanek podstawowych.

W trakcie opracowywania "Pięści Pięciu Elementów" dawni mistrzowie ukształtowali pozycje ciała i naturalność ruchów tak, aby pozostawały w zgodzie z Teorią Pięciu Elementów. Oznacza to, że pięść metalu, struktura ciała i skupienie się na energii (to jest, medytacja w ruchu) mają na celu wzmożenie potencjału płuc i jelita grubego, a także innych organów (kanały energetyczne i linie akupunktury).

Poza oczywistym sensem Xing I, jako Sztuki Walki, cel praktykowania "Pięści Pięciu Elementów" jest podwójny - wzmocnić potencjał organów, rozwijać sposoby uzewnętrznienia siły, a po drugie, oczyścić kanały energetyczne i przywrócić płynny obieg Chi i krwi w organizmie w celu ustanowienia stanu równowagi pomiędzy pięcioma układami organów tak, aby jeden nie przeważał nad drugim. Właśnie takie zachwianie równowagi tradycyjna medycyna chińska uważa za jedną z podstawowych przyczyn chorób i zaburzeń emocjonalnych.

Ten sposób zrównoważenia naszej "sieci energetycznej" przypomina próby utrzymania równowagi na skomplikowanej wadze z pięcioma talerzami, podczas gdy trzeba krok po kroku "dodawać" odrobinę energii do każdego z tych talerzy.

Inną podstawową techniką charakterystyczną dla Xing I jest "Pięść Dwunastu Zwierząt". Podobnie, jak "Pięść Pięciu Elementów" powstała na bazie obserwacji pięciu podstawowych form energii w naturze, technika dwunastu zwierząt jest oparta na najbardziej specyficznych zachowaniach podczas walki dwunastu zwierząt występujących na terenie Chin:

  1. SMOK
  2. TYGRYS
  3. MAŁPA
  4. KOŃ
  5. ŹÓŁW
  6. KOGUT
  7. JASKÓŁKA
  8. WĄŻ
  9. PTAK "TAI"
  10. NIEDŹWIEDŹ
  11. LAMPART
  12. ?

W ten sposób znajdujemy tu tygrysie straszne pazury, smocze, koliste skręcające się ruchy, siłę łap niedźwiedzia itd.
Styl Xing I obejmuje oczywiście nie tylko techniki pięciu elementów i dwunastu zwierząt, ale w toku przekształceń rozwinął je budując różnorodne kombinacje i układy na ich bazie.

Jest pięć podstawowych form ręcznych stylu:

  1. SAP YII YCEN KUEN (DWANAŚCIE ZWIERZĄT)
  2. LIN WAN KUEN (SKUCIE ŁAŃCUCHEM)
  3. PA SEH (OSIEM RUCHÓW)
  4. CHAP SEH (MIESZANKA)
  5. NG HAM SAP YII YCEN KUEN (PIĘĆ ELEMENTÓW I DWANAŚCIE ZWIERZĄT)

W pozornej łatwości Xing I ukryte są wielkie możliwości rozwoju praktykującego. Niewątpliwie jest to Sztuka Walki o wielkiej tradycji i skuteczności, która zasługuje na to, by być uważana za jedną z najważniejszych szkół pośród wewnętrznych Stylów Walki.

Carlos A. Moreira

Carlos A. Moreira rozpoczął swoją naukę Sztuk Walki w wieku lat dziesięciu. Pobierał nauki Kung Fu w Brazylii u Mistrza Chan Kwok Wai, znawcy wielu stylów. Od niego nauczył się Shaolinu Północnego (Bak Siu Lum Moon), Choy Li Fut gałęzi Chan Hung Hsin, Luo Han, Tai Chi Yang, Xing I i Pa Kua z gałęzi Sun Lu Tang. Poza tym rozpoczął studia w stylach Modliszki, Siedmiu Gwiazd i Szponach Orła. W 1981 r. przybył do Hiszpanii, gdzie rozpoczął naukę Hung Gar u Mistrza Lam Chuen Ping'a, zarówno w odmianie opracowanej w/g Mistrza Lam Sai Wing'a, jak też Tan Fong'a. Poza tym zajmował się także rozwojem współczesnych form sportowych Wu-Shu. Obecnie kontynuuje swoją pracę nad Hung Gar, jak też udoskonala Xing I i Pa Kua pod kierunkiem Mistrza Su Yu Chang, Tai Chi z Mistrzami Jose Carmona i Tong Kwan i stylu Shuai Jiao z Mistrzami Jose Luis Serra i Yuan Zumou.
W 1985 roku brał udział w Międzynarodowych Zawodach Wu-Shu w Chinach zajmując tam piąte miejsce w kategorii Nan Chuan.

Przedruk z czasopisma "Shaolin" 2/1992.

(*) W literaturze zachodniej można spotkać różne nazwy tego stylu, na przykład : Xing I, Xing Yi, Hsing Yi.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.