magazyn Świat Nei Jia
NR 40 (LUTY-MAJ 2005)
JUBILEUSZOWE WYDANIE

Yang Taijiquan

MAŁA ANALIZA STOPNIOWEJ UTRATY WŁAŚCIWOŚCI BOJOWYCH W TAIJIQUAN STYLU YANG
Miroslaw Baros

tłumaczenie: Vendula Czabak

Materiał udostępniony przez Warszawską Szkołę Tai Chi - "YMAA Warszawa"

W tym artykule pokażemy stopniową utratę własności bojowych taijiquan stylu Yang na podstawie analizy postawy, która w pinyine ma nazwę Xia shi (dolna postawa), a w angielskim jest nazywana Squat Down lub Snake Creeps Down. Czasem też pojawia się jako kombinacja z poprzednim ruchem: Dan bian xia shi (prosty bicz i dolna postawa - shi oznacza "potencjalną siłę" i "postawę" ale tutaj jest rozumiane jako "postawa, która jest definiowana potencjałem siły/energii w niskiej postawie").

Terminy użyte w tekście

Kua (kchua, bez adekwatnego terminu - ingual crease), jest połączeniem ud i tułowia w kształcie litery "V". Jest bardzo ważną częścią doskonałej mechaniki w stylach wewnętrznych, ponieważ przez kua (o ile się dobrze złączycie) neutralizuje się lub łatwo przenosi siła uderzenia lub nacisku (np. w pchających dłoniach) do nóg. Złączenie kua zazwyczaj jest wyrażana poprzez termin luo kua, "siedzieć na kua".

Dang (tang, "rozkrok" - crotch), jest złączeniem górnych części obu stron ud, w przypadku dobrej postawy dang powinien być zaokrąglony (jak odwrócone "U") a równocześnie powinien pchać huiyin (chuej-jin, akupunkturowy punkt pomiedzy narządami płciowymi a odbytem) w kierunku do góry i przenosić jing (tin, specyficzną energię wewnętrznych stylów opartą o użycie ścięgien i wiązadeł, zupełnie różną od zwykłej siły mięśni) z nóg do tułowia według znanej klasyki tajiquan: Jing ma podstawę w stopach, jest tworzony w nogach, ukierunkowywany w yao (biodra) a manifestowany dłońmi i palcami.

Yi (i, "zamiar"), intencja, to po prostu zamiar, koncentrowanie się na przedmiocie lub osobie.

"Dolna postawa" tak samo jak wszystkie inne postawy w taijiquan, jest definiowana przez swoją aplikację. Oczywiście każda postawa ma nieskończenie wiele aplikacji uderzenia, kopnięcia, rzutu, Qin na itd. Oczywiście każda postawa ma jakąś "podstawę", czy pierwotną aplikację, która definiuje daną postawę, strukturę ciała, mechanikę, konkretne użycie sił z ich odpowiednimi kierunkami i wszystkie inne detale. Podstawową aplikacją "Dolnej postawy" jest rzut. Jeżeli na przykład atakujący zastosuje Lou xi ao bu (lou si ao pu. "Otrzepanie kolana i przesunięcie do przodu"), Omiatanie kolana i skrętny krok, z prawą ręką i lewą nogą wprzód, obrońca może zneutralizować uderzenie atakującego prawą ręką przez użycie dan bian, następnie przejdzie do Dolnej postawy, włoży lewą rękę między nogi przeciwnika, weźmie go na lewe ramię i grzbiet i odrzuci go.

Na zdjęciach są przedstawieni:

W tej części będziemy stopniowo obserwować, w jaki sposób "Dolna postawa" zmienia się z generacji na generację i w jaki sposób ta postawa w kolejnych generacjach się traci właściwości bojowe, aż do zupełnego bezsensu.

A. Yang Chengfu - Charakterystyka

  1. Stosunkowo wyższa postawa jest spowodowana jego budową ciała (duża waga ciała oraz wielki brzuch), ale nawet jeżeli ta postawa jest tak trochę "ciężka" (nie wydaje się specjalnie szczęśliwy w tej pozycji), jest to bardzo prawidłowa postawa o bardzo wyraźnym charakterze bojowym. Jako jedyny ma rzeczywiście wyraźnie spójną postawę.

  2. Jako jedyny ma też wyraźne ukierunkowany tułów do przodu, z jednoczesnym relatywnie prostym kręgosłupem, wygięty jest w biodrowej części kręgosłupa, tj. w kua a nie w samym kręgosłupie.

  3. Ma idealne siedzenie na kua, nikt inny zaprezentowany w tym artykule nie potrafi tego w tak jednoznaczny sposób, aby siła/energia z tułowia przechodziła do prawej nogi z minimalnym rozproszeniem i z minimalnym obciążeniem kolana, czy samego kua.

  4. Zaokrąglony dang z jednoznaczną siłą ku górze.

  5. Bardzo wyraźny jin w obu rękach - jako jedyny ma jin (i bardzo wyraźny) w prawej ręce i najbardziej wyraźny jin w lewej ręce. Bardzo interesujące jest również siła złączenia obu rąk w łopatkowej części grzbietu.

  6. Tylko on i Dong Yingjie mają prawą rękę w horyzontalnej postawie, co jest wynikiem tego, że ręka jest zupełnie rozluźniona i nie podlega wpływom wtłaczającej siły na górę, która jest wynikiem właściwego użycia dang.

  7. Jako jedyny ma solidny Yi ukierunkowany na potencjalnego przeciwnika. Chociaż można by mu zarzucić, że jego zamiar jest ciągle jeszcze w połowie drogi, jeszcze ciągle nie "doszedł" do przeciwnika.

B. Dong Yingjie

  1. Całkiem wyraźne pogorszenie jakości postawy w porównaniu z Yang Chengfu, ale i tak jego postawa jest stale spójna, a części ciała nie są za bardzo "rozrzucone". W zasadzie jedyną jego rzeczywistą wadą jest niedostateczna "siła wewenętrzna" i wynikające z tego błędy w trzymaniu ciała i ukierunkowaniu sił.

  2. Ukierunkowanie ciała w przód jest bardzo małe, ale nadal jest określone ruchem w biodrach i w kua, co jest odpowiednie. Z drugiej strony ciężko zakładać, że w tej pozycji był w stanie wytrzymać ciśnienie/nacisk przeciwnika, co w tej postawie jest istotne - dlatego też skuteczna aplikacja jest bardzo problematyczna - przy realnej odpowedzi [ze strony przeciwnika] całkiem prawdopodobnie (i przy uwzględnieniu małej siły wewnętrznej) przewróciłby się do tyłu.

  3. Do przyjęcia siedzenie na kua, chociaż właśnie kua jest za bardzo skomplikowane, co sprawia, że w rzeczywistości nie może się poruszać do przodu i w górę ruchem z dang (jak przy prawidłowej pozycji powinno być), ale musi używać siłę prawej nogi czy kolana, co jest niewłaściwe.

  4. Wbrew złożonemu prawemu kua jego dang ma nadal wzrastającą tendencję.

  5. Lewa ręka nadal trzyma solidny jin, przy czym złączenie łopatek przez wpływ otwartego prawego ramienia (porównaj z wewnętrznym zamknięciem prawego ramienia Yang Chengfu), co sprawia, że jego prawa ręka jest martwa, bez jin.

  6. Prawa ręka jest wbrew temu w pozycji horyzontalnej, nie musi wyrównywać balansowania wygiętego ciała, co wynika z tego, że dang nadal ma tendencję wzrastającą.

  7. Niewyraźny zamiar, co jednakże wynika raczej z odprężenia w całej sylwetce niż z niedostatków.

C. Dong Huling

  1. Bardzo wyraźnie pogorszenie jakości postawy. Postawa przestaje być spójna, prawe kolano, prawa ręka i zgięty kręgosłup daje wrażenie braku równowagi, nienaturalności i braku spójności.

  2. Wygięcie ciała w kua już nie istnieje, zamiast tego jest wygięty kręgosłup, co powoduje stratę siły w ciele. Aplikacja w walce właściwie nie istnieje.

  3. W przeciwieństwie do swojego ojca ma bardziej otwarte prawe kua, siedzenie na kua jest niedostateczne (tylko się o kua opiera), ustawienie tułowia, kua i nogi z kolanami praktycznie wykluczają właściwe przekazywanie energii. Dlatego że nie może się właściwie poruszać z dang, musi używać siłę prawej nogi, a w szczególności kolana, co nie jest właściwe.

  4. Dang kompletnie stracił wznoszącą tendencję, tułów "zapada" się między nogami.

  5. Ręce bez jin, bez siły, łopatek nie używa.

  6. Prawa ręka jest uniesiona do góry, ponieważ musi balansować przechylonym ciałem i następuje ukierunkowanie energii w dół.

  7. Zamiar jest na pierwszy rzut oka bardziej jasny, ale jest zbyt chciany, nienaturalny i ciężki.

D. Dong Zengchen

  1. Pojęcie "tajiquan" powoli zanika. Otwarta postawa (z otwartym kua i naprężonym grzbietem) na pierwszy rzut oka wydaje się bardzo ładna ale w rzeczywistości jest całkiem pusta, bez jakiejkolwiek siły czy "środka".

  2. Tułów nie ma żadnej siły, o aplikacji nie ma w ogóle co wspominać, to już jest "zdrowotny taijiquan".

  3. Kua bez jakiegokolwiek zamysłu, tułów zaczyna "wisieć na kolanie" (prawym).

  4. Dang nie istnieje.

  5. Ręce są tylko dla ozdoby, o łopatkach nie ma sensu mówić.

  6. Palce na prawej ręce pokazują bardzo wyraźnie czym jest to "taiji".

  7. Jakakolwiek intencja nie istnieje, on po prostu patrzy na świat przed sobą.

E. Chip Ellis

  1. Cała postawa jest zupełnie chybiona, niesymetryczna i pozbawiona spójności, cały tułów wisi na kolanie, itd. - nie ma sensu ustosunkowywać się do tego zdjęcia, z wielkim żalem muszę stwierdzić, że opisywana postawa jest w tym przypadku kompletnie niezrozumiała i nieopanowana.

Fotografia Yang Chengfu była prawdopodobnie zrobiona w roku 1931, fotografia Dong Zengchena i Chipa Ellisa w latach 90-tych. Przez około 60 lat styl Yang uległ degeneracji w tej grupie. Z bardzo standardowego czy wręcz ponadstadardowego (Yang Chengfu) do zupełnego braku zrozumienia (Dong Zengchen) czy wręcz do nieprzyjemnej karykatury taijiquan (Chip Ellis). Smutne jest to, że Dong Zencheng jest bezpośrednim spadkobiercom i członkiem jednej z najwspanialszych rodzin stylu Yang tajiquan i że Chip Ellis jest jego uczniem - i nauczycielem, który ma swoich własnych uczniów.

Oczywiście trzeba zaznaczyć, że ten artykuł dotyczy analizy tylko jednej postawy w tradycyjnej Długiej formie Yang stylu taijiquan. Przy czym zająłem się bardzo skomplikowaną i trudną postawa. Ale i tak pozwalam sobie stwierdzić, że ta "nieadekwatna analiza" mówi nam bardzo dużo o obecnym stanie Yang stylu i o taijiquan dziś. Nie było moim zamiarem występowanie przeciwko rodzinie Dong, posiadam kasetę video zawierającą prezentację Dong Yinghjie i Dong Hulinga i uważam ich taijiquan za ponadstandardowe. Nie uważam, żeby na świecie było wielu tak dobrych nauczycieli, jak ci, których postawy starałem się analizować. Mam także nadzieję, że będzie jasna intencja tego artykułu: jest nią staranie o doskonalenie ludzi, którzy praktykują taijiquan, wraz ze mną samym, oraz staranie o podniesienie taijiquan na poziom, gdzie powinno ono być.


Mirosław Bakos - Jest buddyjskim mnichem i absolwentem Katedry chińskich sztuk walki na uniwersytecie chińskiej kultury w Tajpej. Jego specjalizacją jest Yin Fu-Gong Baotian styl baguaquan, a jego obecnym nauczycielem jest He Jinghan. Jego poprzednim nauczycielem Yang stylu taijiquan była Madam Fu Shuyun, która uczyła się tajiquan z Yang Chengfu. W ramach taijiquan studiował również style Chen, Wu (Jianquan) oraz Bagua-taijiquan.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.