Kolorowy napis z ideogramami: Świat Nei Jia

NR 12 (CZERWIEC 2000)

Yiquan

PODSTAWOWE FORMY AKTYWNOŚCI MENTALNEJ

Andrzej Kalisz
yiquan@yiquan.com.pl
http://www.yiquan.com.pl

Nazwa systemu yiquan (yi - umysł, quan - pięść) jednoznacznie wskazuje jak ważną w tym systemie pozycję zajmuje wykorzystanie umysłu, aktywności mentalnej w treningu. Różne formy wizualizacji, zwiększające efektywność treningu wykorzystywane są zarówno w trakcie ćwiczeń pozycyjnych zhan zhuang, w powolnym ruchu - shi li i dynamicznych - fa li. Formy aktywności mentalnej (yinian huodong) wykorzystywane w ćwiczeniach jianshen zhuang (tzw. pozycje zdrowotne) służyć mają przede wszystkim osiągnięciu stanu relaksu (fangsong) i wyciszenia (ru jing). Natomiast te stosowane w jiji zhuang (pozycje bojowe) pozwalają rozwinąć koordynację umysłu i ciała, świadomość siły, energii ciała (określanej w systemach wewnętrznych nei jin) i umiejętność efektywnego posługiwania się nią, szczególnie umiejętność eksplozywnej emisji siły (fa li lub, posługując się tradycyjną terminologią - fa jin), szybkość reakcji, a także odwagę. Te bardziej zaawansowane formy yinian huodong zostaną opisane w jednym z kolejnych wydań magazynu "Świat Neijia". Tym razem zajmijmy się podstawami, czyli zagadnieniem fangsong i ru jing.

Relaks jest podstawą efektywności w sztuce walki. Nadmierne napięcie przeszkadza zarówno w osiągnięciu dużej szybkości ruchu, jak i rozwinięciu pełnej dynamicznej siły. Warunkiem efektywnego użycia ciała jest koordynacja zmian pomiędzy rozluźnieniem i napięciem różnych grup mięśni, niemożliwa, gdy nie posiadamy umiejętność relaksu. Rozluźnienie nie jest zatem celem samym w sobie. Mistrz Yao Chengguang mawia: "Rozluźnienie jest po to, by się lepiej napiąć".

By zaawansowane formy aktywności mentalnej (te wykorzystywane w jiji zhuang) były efektywne, umysł powinien znajdować się w stanie głębokiego wyciszenia, nie rozpraszany natłokiem myśli. Dlatego w pierwszej fazie nauki duży nacisk kładzie się na "wejście w ciszę" (ru jing) lub "pozbycie się chaotycznych myśli" (paichu zanian).

Podstawowe formy aktywności mentalnej o których tutaj mowa są narzędziem, które ma pomóc w osiągnięciu stanu relaksu i wyciszenia. Nie są one celem samym w sobie. Stosujemy je więc stosownie do potrzeb. Jeśli cel zostanie osiągnięty, to znaczy stosunkowo łatwo osiągamy stan relaksu i wyciszenia, wówczas użycie specjalnych metod nie jest konieczne.

Stojąc w jednej z pozycji jianshen zhuang (zdrowotnych), np. chengbao zhuang (pozycja ta została opisana w poprzednim wydaniu magazynu "Świat Neijia"), stosując się do wszystkich wymogów danego ćwiczenia, jednocześnie staramy się pozostawać zrelaksowani i wyciszeni. Jeśli stwierdzamy, że pewne partie ciała nadmiernie się napinają lub, że "atakują" nas myśli na różne tematy, wówczas możemy uciec się do odpowiednich form aktywności mentalnej.

Najprostszą metodą możliwą do zastosowania, gdy stwierdzimy, że jakaś część ciałą jest zbyt napięta, jest zwykłe skierowanie tam uwagi, uświadomienie sobie napięcia i łagodne usunięcie go. Nie należy się zbyt niecierpliwić, przesadnie starać lub walczyć z napięciem, gdyż spowoduje to skutek odwrotny od pożądanego. Należy raczej "pozwolić" by napięcie ustąpiło.

W przypadku, gdy trudno jest osiągnąć relaks, korzystne może być zastosowanie prostego ćwiczenia relaksacyjnego (fangsong gong), w którym kierujemy uwagę na kolejne części ciała, poczynając od czubka głowy w dół, aż do stóp i świadomie te partie ciała rozluźniamy. Proces relaksu możemy podzielić na fazy, w każdej z nich koncentrując się na którejś stronie ciała. Np. najpierw możemy zająć się przodem ciała (od głowy do stóp), później tyłem, a następnie bokami, po czym dopiero nastąpi całościowy relaks z góry do dołu (wszystkie powierzchnie i wnętrze ciała). Po pewnym czasie możemy ograniczyć się tylko do relaksu całościowego, bez rozbicia na poszczególne strony ciała. Można wówczas zacząć stosować wizualizację "kąpieli pod prysznicem". Wyobrażamy sobie, że przyjemnie ciepła (lub letnia, jeśli jest zbyt gorąco) woda spływa po ciele z góry na dół, omywając je i delikatnie masując. Uwagę kierujemy znów kolejno na poszczególne partie ciała z góry do dołu i zwracamy uwagę na przepływ wody po danych partiach ciała. Stopniowo możemy dodać także wyobrażenie, że woda przepływa przez wnętrze ciała, masując je i rozluźniając (tzw. "wewnętrzny prysznic"). Tego typu ćwiczenie pozwala osiągnąć jednocześnie dwa cele o których była mowa wyżej - świadomie relaksujemy poszczególne partie ciała (fangsong) i dzięki koncentracji na procesie relaksacji łatwo pozbywamy się zbędnych, chaotycznych myśli, "wchodząc w ciszę" (ru jing). Jest to określane słowami "yi yi nian dai wan nian" (jedną myślą zastąpić dziesięć tysięcy myśli).

Często w osiągnięciu relaksu i wyciszenia pomóc może wyobrażenie, że znajdujemy się w pięknym otoczeniu, czując się rześko, przyjemnie. Można wyobrazić sobie, że znajdujemy się w pięknym ogrodzie, pełnym zieleni i kolorowych kwiatów, których zapach roznosi się dookoła, ptaki pięknie śpiewają, wieje lekki wietrzyk, owiewając delikatnie ciało, rozwiewając włosy, przenikając przez pory skóry, sprawiając, że ciało staje się bardziej rozluźnione. Jeśli kiedyś byliśmy w jakimś pięknym miejscu, gdy była piękna pogoda, powietrze było rześkie, możemy przywołać to wspomnienie, by ułatwić sobie osiągnięcie pożądanego stanu.

Można wyobrazić sobie, że znajdujemy się na pokładzie żaglowca, spokojnie sunącego przez morze. Stoimy w okolicy dziobu i spoglądamy na łagodne fale, błękitne niebo zasłane białymi obłokami, czujemy powiew łagodnej bryzy. Pokład statku unosi się i opada, i nasze ciało jest delikatnie kołysane, przez co łatwiej osiąga stan przyjemnego, wygodnego relaksu.

Stosuje się także wyobrażenie, iż znajdujemy się po szyję w wodzie - woda lekko falując omywa, masuje i kołysze ciałem, pozwalając osiągnąć głębszy relaks.

Jeśli nurtują nas myśli na "przyziemne" tematy, związane z pracą, domem, problemami, wówczas możemy wyobrazić sobie, że znajdujemy się na szczycie ogromnej góry, a ludzie, domy są gdzieś nisko, odlegli od nas, nikli. W ten sposób osiągamy pewien dystans do codziennych spraw.

W przypadku natłoku myśli, walka z nimi nie ma sensu. Jeśli próbujemy się ich pozbyć na siłę, napinamy się tylko i pojawia się jeszcze więcej myśli. Lepiej więc traktować je możliwie obojętnie, lub "pobłażliwie", na zasadzie, którą można wyrazić w słowach: "Przyszła myśl, to przyszła, odeszła to odeszła, mnie to nie interesuje". Możemy się łagodnie uśmiechnąć, wyrażając swe "pobłażanie" dla myśli. W rezultacie natłok myśli powinien się zmniejszyć, pozwalając stopniowo osiągnąć głębsze wyciszenie. Jeśli jednak myśli wciąż przychodzą, można posłużyć się metodą, która pozornie wydawałaby się nieracjonalna, a mianowicie "przyciąganiem myśli". Wyobrażamy sobie, że ciało jest kotłem z ciepłą wodą, a myśli które wokół nas "krążą" są płatkami śniegu. W rezultacie każda myśl, która się do nas zbliży "wpada do kotła i się roztapia, znikając".

Gdy osiągnięmy już pewną umiejętność relaksacji i wyciszenia, możemy w pozycjach jianshen zhuang zacząć stosować wizualizację "mrówek chodzących po ciele". Pomaga to pogłębić relaks, jednocześnie rozwijając wrażliwość i czujność, co w późniejszym treningu pomaga osiągnąć umiejętność szybkiej reakcji, określaną "yi chu ji fa" (w momencie kontaktu następuje wyzwolenie siły).

Wszystkie opisane tu formy wizualizacji są tylko przykładami. Nauka nie polega na opanowaniu ich wszystkich, lecz wykorzystaniu tych, które są skuteczne w przypadku konkretnego adepta, pozwalając mu osiągnąć relaks, wyciszenie, stan wygody, "pewność" i "siłę" pozycji.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.