magazyn Świat Nei Jia
NR 41 (GRUDZIEŃ 2005)

Bronie Wushu

BRONIE UŻYWANE W WUSHU
Li Yu

(China Sports-1983)

Tłumaczenie: Andrzej Braksal

Ktoś, kto dobrze opanował Wushu, jest często określany jako "Biegły w 18 umiejętnościach walki". Te słowa stawały się prawie wyrażeniem pochwały wszechstronnego mistrza każdego fachu.

Faktycznie słowa "osiemnaście umiejętności walki" odnosiły się początkowo do osiemnastu rodzajów broni używanych w starożytnych Chinach. Po raz pierwszy były wymienione w księgach klasycznych historii dynastii Ming(1368 -1644). Kiedy cesarz Yingzong został wzięty do niewoli przez oddziały wroga w prowincji Shanxi w 1449 r., dwór dynastii Ming zadecydował o uzupełnieniu swojej armii ludźmi biegłymi w walce. Selekcja odbyła się w formie zawodów, kandydat zwany Li Tong, który zręcznie posługiwał się 18 rodzajami broni, zwyciężył wszystkich zawodników i zdobył najwyższe trofeum. W ten sposób Li został nazwany ekspertem "18 umiejętności walki".

Istnieje więcej niż 18 typów broni używanych w Wushu. Mimo że większość z nich ma starożytne pochodzenie, niektóre udowodniły swoją wartość we współczesnych działaniach wojennych.

Na przełomie ostatniego wieku chłopi i rzemieślnicy z północnych Chin, zjednoczeni w ruchu Yihetuan (znanym na Zachodzie jako Powstanie Bokserów), byli uzbrojeni w szable, kiedy walczyli z wojskami kolonialnymi wyposażonymi w broń palną.

W czasie wojny przeciw japońskiej agresji (1937 - 1945) chińscy chłopi byli zorganizowani w "oddziały szabli", a chłopska milicja uzbrojona we włócznie zakończone czerwonymi chwostami, kiedy pełnili wartę. Liczne opowieści mówią o patriotach i patriotkach walczących brawurowo prymitywną bronią.

W Wushu bronie odgrywają cały czas ważną rolę. Z tego powodu Wushu można podzielić na dwie główne kategorie: ćwiczenia "wolnej ręki" i ćwiczenia z bronią. Wszystkie style i szkoły Wushu rozwinęły własne formy z broniami.

Tu pokazano różne kategorie broni, będących w powszechnym użyciu:

  1. Bronie krótkie:
  2. Bronie długie:
  3. Bronie giętkie:
  4. Podwójne bronie:
  5. Tarcza (fig 22 a-b)

Ćwiczenia z bronią mogą być wykonywane pojedynczo lub z partnerem, który używa tego samego lub innego typu broni. Gdy jeden jest uzbrojony, a drugi nie, ten ostatni często odnosi sukces, wyrywając broń i kończąc walkę zwycięstwem. Spośród broni wymienionych wcześniej najbardziej popularne to: szabla, miecz, włócznia i kij.

Ćwiczący Wushu porównują szablę do dzikiego tygrysa, a miecz do latającego feniksa. To dlatego, że pierwsza broń w pełni wyraża siłę i odwagę, a druga elegancję i subtelność. Historycznie szablę nazywano "bronią numer 1" ze względu na wiodącą rolę, jaką odgrywała w bitwach. Miecz obosieczny był również w modzie przez wszystkie okresy dynastii. Podczas Qin (221 - 207 p. n. e) i Han (206 r. przed narodzeniem Chrystusa - 222 r. n. e) każdy na dworze cesarskim - od "Syna Nieba" do ostatniego urzędnika - nosił miecz przy pasie.

Liu Bang, założyciel dynastii Han, mówił dumnie: "Noszę miecz długi na trzy stopy. I zawładnę cesarstwem."

Ze swoją zaostrzoną i spiczasto zakończoną głową włócznia była uważana w starożytnych czasach za "najwyższego dowódcę broni", gdyż praktycznie wszystkie ostre bronie pochodzą od niej. Istnieje wiele historycznych przekazów dotyczących włóczni. Liu Chuan (zmarł w 1231), dowódca chłopskiej powstańczej armii za dynastii Song (960 -1279), miał przydomek "Li - władający włócznią" z powodu znakomitej jazdy konnej i sprawności w posługiwaniu się łukiem i włócznią. Jego żona była także biegła w sztuce włóczni; "Robię postępy we władaniu moją włócznią Kwiatu Gruszy od dwudziestu lat, nie spotkawszy równego mi pod słońcem" - twierdziła.

Jeśli chodzi o kij, to był używany jako broń od najwcześniejszych czasów, gdy człowiek nauczył się łamać drzewo w kawałki i robić pałki w celach samoobrony. Operowanie kijem tworzy podstawy techniczne ćwiczenia wszystkich broni. Qi Jiguang (1528 -1587), znany generał i mistrz Wushu, mawiał: "kto jest dobry w sztuce władania kijem - wie jak dzierżyć inne bronie."

Klasztor Shaolin w górach Songshan w prowincji Henan jest znany z "produkcji" mistrzów walki kijem. W okresie Ming 40 mnichów z klasztoru zostało wezwanych do walki przeciwko japońskim intruzom na przybrzeżnych terenach Chin. Stosując swoje żelazne kije, każdy o wadze o-koło 15 kilogramów, włączyli się do walki i przepędzili agresorów.

Wymiary tych 4 broni do ćwiczenia Wushu są następujące:

  1. Szabla: jej koniec powinien sięgać co najmniej do wysokości płatka ucha, kiedy trzymasz rękojeść w ręce opuszczonej w dół przy boku.
  2. Miecz: tej samej długości co szabla
  3. Włócznia: co najmniej tak długa jak możesz najwyżej sięgnąć w górę tzn. od pięty do końca palców rąk, przy pełnym wyciągnięciu ramienia w górę. Obwód powinien mieć ok.7 cm.
  4. Kij: co najmniej tak długi jak wysokość twojego ciała, obwód ok. 7 cm.

Głowa włóczni i ostrze miecza i szabli są zrobione ze stali. Dla początkujących mogą być z drzewa lub bambusa, które są łatwiejsze i bezpieczniejsze do ćwiczenia.

Artykuł ukazał się w czasopiśmie "Shaolin" nr 3/1995.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.